Abstract
Tilgangur rannsóknarinnar var að bera saman áhrif beinnar og óbeinnar orðaforðakennslu hjá börnum með málþroskaröskun. Einkenni málþroskaröskunar er slök færni í tungumálinu, bæði í málskilningi og máltjáningu. Beina orðaforðakennslan fólst í að lesa sögubók og skoða hvort börn lærðu ný orð með því að útskýra og vinna sérstaklega með ákveðin markorð sem komu fyrir í textanum. Við óbeina kennslu var sama bók lesin án þess að staldra við markorðin eða útskýra þau. Þátttakendur voru tveir, báðir í elsta árgangi í leikskóla, og höfðu niðurstöður málþroskamælinga fyrir íhlutun sýnt slaka færni, bæði í málskilningi og máltjáningu. Kennslan fór fram í leikskóla barnanna fjórum sinnum í viku, í sex vikur. Niðurstöður leiddu í ljós að góður árangur náðist með þann orðaforða sem kenndur var með beinni kennslu. Orðaforði barnanna jókst hins vegar mun minna við óbeina kennslu. Sú þekking sem börnin höfðu tileinkað sér að lokinni íhlutun hélst að nokkru leyti mánuði eftir að íhlutun lauk. Mikilvægt er að lesa fyrir leikskólabörn og skapa aðstæður þar sem markvisst er verið að kenna ný orð. Jafnframt er nauðsynlegt að huga sérstaklega vel að börnum með slaka málfærni og auðvelda þeim að hlusta á sögu með því að útskýra orð jafnóðum. Þessar niðurstöður gefa vísbendingar um að til að auka orðaforða barna við sögulestur þurfi að útskýra ný orð sérstaklega. Foreldrar, kennarar og talmeinafræðingar geta ekki gert ráð fyrir að börn tileinki sér ný orð með því að heyra þau lesin í sögubók og geti sér til um þýðingu þeirra út frá samhengi.
Highlights
Málfærni leikskólabarna er mjög breytileg, sum börn eru leikin við að orða hugsun sína og þekkja mikinn fjölda orða en önnur þekkja færri orð og eiga erfiðara með að orða það sem þau eru að hugsa
Málnotkun barna með málþroskaröskun birtist í erfiðleikum með að halda sér við umræðuefni, að skiptast á að tala, að segja frá á skipulegan hátt og fylgja almennum reglum sem einstaklingar tileinka sér í samskiptum
Hópurinn lagði jafnframt til að hugtakið málröskun (e. language disorder) yrði notað yfir frávik í máli sem fylgdu þekktri fötlun og þá væri fjallað um málröskun tengda einhverfu eða málröskun tengda Downs-heilkenni (Bishop, Snowling, Thompson og Greenhalgh, 2016, 2017)
Summary
Beina orðaforðakennslan fólst í að lesa sögubók og skoða hvort börn lærðu ný orð með því að útskýra og vinna sérstaklega með ákveðin markorð sem komu fyrir í textanum. Aðferðin byggist á að við lestur sögubóka eru valin ákveðin orð (hér eftir kölluð markorð) sem börnin eru líkleg til að eiga erfitt með að skilja og þau orð útskýrð sérstaklega. Orðaforðakennsla með sögulestri fyrir börn með málþroskaröskun rannsókn verður athugað hvort hægt sé að auka orðaforða barna með málþroskaröskun með því að lesa sögubók og beita markvissri orðaforðakennslu. Annars vegar með því að lesa sögu og útskýra og vinna sérstaklega með markorðin samkvæmt aðferð beinnar kennslu Explicit instruction), og hins vegar án þess að útskýra markorðin sérstaklega, eða með óbeinni kennslu Annars vegar með því að lesa sögu og útskýra og vinna sérstaklega með markorðin samkvæmt aðferð beinnar kennslu (e. explicit instruction), og hins vegar án þess að útskýra markorðin sérstaklega, eða með óbeinni kennslu (e. implicit instruction)
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
