On the Place and Importance of Condillac's Philosophy of Language in the Emergence of the Concept of Ideology

Abstract

Étienne Bonnot de Condillac, ortaya koyduğu düşünceler ve özellikle dil felsefesinin doğurduğu sonuçlar bakımından, 18. yüzyıl Fransız Aydınlanma düşüncesinin önemli mimarlarından biri olarak anılır. John Locke’un ampirist karakterli epistemolojisini kendisine çıkış noktası yapan ve duyumculuğu ile onu bir adım öteye taşıyan Condillac’ın dil kuramı, Fransız Aydınlanması’nın ruhuna da uygun bir şekilde, insan zihninin içeriklerini, anlama yetisini ilk ve en basit unsurlarına kadar ayırma yolunu seçer. Bu incelemesinde, Locke’un ideler öğretisini, ortaya koyduğu “analiz yöntemi” sayesinde, Destutt de Tracy’nin ifadeleriyle bir “ideler bilimi” haline getirir. İlk olarak Tracy’nin ifade ettiği ideoloji kavramı da “idelerin bir bilimi” olarak, doğru düşüncenin yolu olarak tasarlanır. Dolayısıyla Condillac’ın dil kuramı, bir ideler bilimi olarak dilin rasyonel çalışmasının ve doğru düşüncenin anahtarı olarak ideoloji kavramının kurucuları olan Tracy ve onu takip eden tüm Aydınlanma ideologları için kavramın kurulumunda önemli bir yol gösterici sayılabilir. Biz de çalışmamızda Condillac’ın dil kuramının, zihnin doğru çalışması ve doğru düşünmede taşıdığı öneme dikkat çekerek kuramın, ideoloji kavramının ortaya çıkış sürecinde toplumu rasyonel olarak inşa etme yolunda taşıyacağı bu ilk ve olumlu anlamında üstlendiği rolü ortaya koymaya çalışacağız.