Abstract
Göreceli bir kavram olan zaman, felsefeden başlamak üzere felsefe temelinde doğmuş bütün bilim dalları için araştırma sahası hâline gelmiştir. Zaman, dil açısından incelendiğinde gerçek zaman ve fiil zamanı olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Fiillerin çekim ekleri vasıtasıyla geçmiş, gelecek, şimdiki vb. zaman karşılıkları olduğu gibi sıfat-fiil eklerinin de zaman değerleri vardır. Bu zaman değerleri ekin ihtiva ettiği zaman değerlerinin dışında işlevsel ve anlamsal açıdan incelendiğinde farklı zaman değerlerini de ifade edebildiği bilinmektedir. Çalışmada, Kazak edebî metinlerinden hareketle sıfat-fiil eklerinin hangi zaman değerlerini karşıladığı işlevsel-anlamsal açıdan incelenmeye çalışılmıştır.Kazak gramerlerinde tespit edilen sınıflandırmalardan farklı olarak çalışmada, sıfat-fiillerin zaman değerleri işlevsel-anlamsal açıdan ele alınmıştır. Sıfat-fiiller incelenirken bir sıfat-fiil ekinin birden fazla zamana gönderme yaptığı da göz önünde bulundurularak her sıfat-fiil ekinin altında hangi zaman değerine sahip olduğu örneklerle ortaya koyulmuştur. Ayrıca, çalışmada sıfat-fiil eklerinin zamanla kalıplaşarak isim ve sıfat türetme işlevi kazanması nedeniyle örneklerde geçen fiil + sıfat-fiil yapısının sözlüklerde madde başı olarak yer alıp almamasına da özellikle dikkat edilmiştir. Böylece çalışma için sıfat-fiil eklerinin kalıplaşmadığı, yani temel işlevini kaybetmediği örnekler seçilmeye çalışılmıştır.
Highlights
Unlike the classifications determined in Kazakh grammar books, the tense values of the verbal adjectives were discussed in functional and semantical terms
been a research area in all branches of science that are based on philosophy
tense is examined in two groups
Summary
Fiil kök ve gövdelerine doğrudan eklenen fiilimsiler, fiillerin isim, sıfat veya zarf türlerine dönüşmüş şekillerini ifade eder. Axmet Baytursınulı tarafından hazırlanan Til Qural II adlı çalışmada sıfat-fiiller zaman değerlerine göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır: 1. Jünisbekova ve Fawziya Orazbayeva tarafından hazırlanan Qazirgi Qazaq Tiline Arnalğan Jattığuwlar: Morfologiya adlı çalışmada sıfat-fiiller zaman değerlerine göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır: 2. Seytjapar Arpabekov tarafından hazırlanan Qazaq Tili adlı çalışmada sıfat-fiiller zaman değerlerine göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır: 1. 3. Keler şaq “Gelecek zaman”: –ar / –er / –r; –mas / –mes / –bas / –bes / –pas / – pes; –maq / –mek / –baq / –bek / –paq / –pek Tarafından hazırlanan Qazirgi Qazaq Tili adlı çalışmada sıfat-fiiller zaman değerlerine göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır: 1. Ötken şaq esimşe “Geçmiş zaman sıfat-fiili”: –ğan / –gen / –qan / –ken; –atın / – etin / –ytın / –ytin. Kazak gramerlerinde yapılan bu ve benzeri çalışmalarda yer alan sınıflandırmaların yanı sıra bu çalışmada sıfat-fiiller zaman değerleri açısından şu şekilde sınıflandırılmıştır: 1. Geçmiş zaman sıfat-fiilleri
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
