Çoklu Mağduriyetin Bir Yansıması: Zihinsel Engelli Çocukların Suç Mağduriyeti

Abstract

Sosyal hizmet literatüründe çocuk, kadın, yaşlı, engelli, eski hükümlü, mülteci kavramları başlıca dezavantajlı grupları oluşturmaktadır. Bu grupların eğitim, iş, sağlık, beslenme ve barınma konusunda toplumun var olan kaynaklarından zaman zaman adil biçimde faydalanamamalarını toplumsal eşitsizlik bağlamında değerlendirmek mümkündür. Şüphesiz dezavantajlı bireylerin tamamı toplumsal eşitsizliğe maruz kalma riski taşısa da eşitsizlikten kaynaklı mağduriyetin aynı oranda olduğunu söylemek zordur. Özellikle çocukların zihinsel engelli olması eşitsizlik mağduriyetini artıran önemli bir faktördür. Dezavantajlı grupların bir veya birden fazlasının aynı anda tecrübe edildiği durumlarda ise çoklu mağduriyet olarak nitelendirilebilecek durum meydana gelmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada toplumsal eşitsizlik temelinde zihinsel engellilik, çocuk ve suç arasındaki ilişki ele alınmıştır. Her yaştan birey, suça maruziyet konusunda özne olma potansiyelini taşısa da bu öznenin zihinsel engelli çocuk olması çoklu mağduriyeti beraberinde getirmektedir ve riski pekiştirmektedir. Çalışmanın amacı zihinsel engelli çocukların suç konusunda meydana gelebilecek mağduriyetlerini ortaya koymaktır. Bu amaçla öncelikle zihinsel engellilik konusuna, ardından suça ilişkin risk faktörlerine ve ardından zihinsel engelli çocukların yaşadıkları veya yaşayabilecekleri problemlere değinilmiştir. Daha sonrasında konunun somutlaştırılması ve daha iyi anlaşılması amacıyla bir vaka örneği kurgulanmıştır. Son bölümde çalışmaya ait genel bir değerlendirme yapılmıştır.