Obowiązek stosowania przez przedsiębiorców wewnętrznych procedur antykorupcyjnych w świetle projektu ustawy o jawności życia publicznego

Abstract

Artykuł koncentruje się na zagadnieniu karania w projekcie ustawy o jawności życia publicznego. Szczególne zastrzeżenia dotyczą przyjęcia koncepcji karania za naruszenia ustawy sankcją administracyjną. Zjawisko korupcji ze względu na swoją karygodność i moralną naganność od lat było penalizowane prawem karnym. Nowy tryb sankcjonowania związany jest z potrzebą karania podmiotów zbiorowych, i to w sposób sprawny i efektywny. Niewątpliwie jednak i w prawie karnym odnaleźć można regulacje pozwalające pociągnąć do odpowiedzialności takie podmioty. Projektowana procedura wymierzania administracyjnej kary pieniężnej nie jest gwarancją efektywnego i szybkiego karania, a wręcz przeciwnie – konieczność zapewnienia gwarancji zbliżonych do prawa karnego czyni to postępowanie quasi-karnym. Pomijając już samą wysokość kary, która w górnej swojej granicy może sięgać 10 mln zł, wątpliwości budzi także procedura jej wymierzania. Na pierwszym etapie szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA) wymierza karę pieniężną, a jeżeli przedsiębiorca jej nie uiści dobrowolnie, to szef CBA kieruje wniosek o ukaranie do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Pozycja prezesa za sprawą przyjętych rozwiązań została jednak sprowadzona do roli egzekutora. Niewątpliwie kwestie przeciwdziałania procedurom korupcyjnym leżą w kompetencji CBA, a nie prezesa UOKiK, stąd niezrozumiała jest przyjęta w ustawie konstrukcja. Konkluzja artykułu sprowadza się do tezy o konieczności przemyślenia przez projektodawcę modelu karania za naruszenie procedur antykorupcyjnych.