Niezwykłe historie z udziałem dzieci w apoftegmatach Anastazego z Synaju

Abstract

Artykuł poświęcony jest problematyce dziecka w apoftegmatach Anastazego z Synaju. Prezentują one szeroką panoramę życia i zachowań dzieci i młodzieży w kontekście określonej epoki i miejsca. Strukturę artykułu wyznacza pięć kontekstów, w których pokazana jest podmiotowa rola dziecka jako ofiary, dłużnika, innowiercy, doznającego duchowych objawień oraz doświadczającego opętania i uzdrowienia. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie konkretnych wniosków, z których najistotniejsze dotyczą przekonania Anastazego, że wiara jest tak wielką wartością, iż usprawiedliwia pozbawienie życia nawet swoich dzieci w celu uchronienia ich przed apostazją oraz że nastolatek jest zdolny do samodzielnego aktu wiary, za który jest gotów ponieść męczeństwo. Ponadto w myśli mnicha z Synaju dzieciństwo jest okresem, w którym można doświadczyć nadzwyczajnych religijnych doświadczeń. Chodzi zarówno o „objawienia prywatne”, jak i o uzdrowienia. Artykuł stawia też ważne pytanie, które może być inspiracją do dalszych badań, mianowicie, co stało się w Kościele, że w epoce ojców pustyni i silnego rozwoju życia monastycznego tak mocno doszły do głosu odwołania do starotestamentalnych praktyk - ofiary Abrahama i Jeftego – a zabrakło odwołania do Jezusa i jego relacji do dzieci wyznaczającej zupełnie nowy horyzont w ich traktowaniu?