Necmettin Erbakan ve Ruhullah Humeyni Açısından Filistin Sorunu

Abstract

Türkiye siyasal hayatına 1969 yılında dâhil olan Erbakan, vefat ettiği 2011 yılına kadar aktif siyasetin içinde kalmış ve 42 yıllık siyasi yaşamında toplam 4,5 yıl iktidar ortağı olmuştur. Bu sürenin bir yılında başbakan, geri kalanında ise başbakan yardımcılığı yapmıştır. Ruhullah Humeyni ise 1963 yılında İran siyasetinde kendisine yer açmış, 1979 İran devriminin lideri olarak vefat ettiği 1989 yılına kadar, 26 yıllık siyasi yaşamında, 10 yıl boyunca ülkesini yönetmiştir. Tüm farklılıklarına rağmen, aynı coğrafyanın Türkiye ve İran gibi komşu fakat tarihsel rekabet içindeki iki Müslüman ülkesinde, aynı dönemde, İslamcı liderler olarak varlık kazanmış olan Erbakan ve Humeyni’nin, birlikte tanıklık ettikleri Filistin sorunu karşısındaki tutumlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çerçevede her iki liderin, Filistin sorununun kaynakları/nedenleri, aktörleri ve çözümüne yaklaşım biçimleri yazılı ve sözlü kaynaklar esas alınarak incelenmiştir. Böylelikle daha önce karşılaştırmalı olarak incelenmemiş Erbakan ve Humeyni’nin Filistin sorununa ilişkin yaklaşımları arasındaki fark ve benzerlikler; pratik, teorik ve yöntemsel olarak ortaya konulmuştur. Bunun dışında araştırmanın bir diğer önemli çıktısı, İslamcı düşüncenin ortak sorunu olarak görünen Filistin konusunda, en azından iki lider özelinde, ortak bir perspektifte buluşamamış olduklarıdır. Çalışma, bu durumun da nedenleri üzerine bir tartışma içermektedir.