Medya Aracılığıyla Afetlere Maruz Kalmanın Oluşturduğu Dolaylı Travma Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu araştırmada, Medya Aracılığıyla Afetlere Maruz Kalmanın Oluşturduğu Dolaylı Travma Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanıp geçerlik ve güvenirliğin incelenmesi amaçlandı. Çalışmanın verileri, Ağustos-Ekim 2023 tarihleri arasında toplandı. Araştırmanın evrenini, çeşitli medya aracılığıyla afetlere maruz kalan genel nüfustan 18-65 yaş arası yetişkinler oluşturdu. Faktör yapısının belirlenmesi amacıyla doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlilik için ise Cronbach α katsayısı, iki yarı güvenirlik kat sayısı, madde toplam korelasyonu ve test tekrar test yöntemi kullanılarak gerçekleştirildi. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları sonucunda; ölçeğin 17 madde ve “Afetlere Verilen Psikolojik, Davranışsal ve Fiziki Tepkiler”, “Afetler Nedeni ile Manevi Kırgınlık” ve “Afetlerin Yaşamı Tehdit Ettiği Duygusu” olmak üzere 3 boyutlu bir yapıya sahip olduğu saptandı. Ölçeğin orijinal hali ile benzer olarak üç alt boyutlu yapı kabul edildi. Ölçeğin bütününe ait Cronbach α katsayısı 0.870; “Afetlere Verilen Psikolojik, Davranışsal ve Fiziki Tepkiler” alt boyutu için 0.814 ve “Afetler Nedeni ile Manevi Kırgınlık” alt boyutu için 0.743 ve “Afetlerin Yaşamı Tehdit Ettiği Duygusu” alt boyutu için 0.763 olarak saptandı. Bu araştırmanın sonuçlarına göre, 18-65 yaş arası yetişkinler için Medya Aracılığıyla Afetlere Maruz Kalmanın Oluşturduğu Dolaylı Travma Ölçeği’nin, afetlerin medya yoluyla oluşturduğu dolaylı travmanın değerlendirilmesinde güvenilir ve geçerli bir araç olduğu bulunmuştur.