Maria Montessori. Życie określone pracą na rzecz dziecka

Abstract

Rozwój psychologii i pedagogiki oraz przemiany społeczne i kulturowe przełomu XIX i XX w. ukierunkowały sposób myślenia o organizacji opieki i wychowania dzieci. Wskazywano, że procesy kształcenia dzieci należy poddać kontroli ekspertów, albowiem dzieci stanowią swoisty kapitał społeczny. W tym czasie o prawo do indywidualnego rozwoju każdego dziecka w system edukacji upominała się Maria Montessori, włoska lekarka i pedagog, twórczyni oryginalnego podejścia do organizacji pracy pedagogicznej. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie, w jaki sposób osobiste doświadczenia i wybory doprowadziły Montessori do podjęcia pracy na rzecz poznania natury dziecka i w konsekwencji, opracowania założeń nowatorskiego systemu edukacji. Zrekonstruowano proces kształtowania się i ewolucji poglądów pedagogicznych Montessori. Wyeksponowano podejmowane przez nią działania na rzecz propagowania filozofii edukacyjnej, organizacji placówek edukacyjnych oraz ośrodków szkolenia nauczycieli. W sposób syntetyczny zarysowano koncepcję rozwoju dziecka, aby zinterpretować istotę procesu edukacji. Wiedza o wychowanku, znajomość praw jego rozwoju stała się fundamentem pracy pedagogicznej Montessori, polegającej na wspieraniu jednostkowego potencjału oraz pomocy dziecku w podejmowaniu i prowadzeniu aktywności tak, aby stawało się niezależne. W tekście zaakcentowano charakterystyczny rys biografii Montessori, zdolność i gotowość na zmiany w dążeniu do celu.