MARDUK ORDAL’İ MİTOSU ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Eski Mezopotamya yazılı kaynaklarında, eşine rastlanmayan spesifik metinlerden birisi, tanrı Marduk’un tutsaklığını konu alan metindir. Yeni Assur İmparatorluğu Dönemine ait, iki versiyondan oluşmaktadır. Metnin her iki versiyonunda da bir dinamiğe sahip olmamakla beraber konular arasındaki bağlantısız geçişler oldukça nettir. Konu genel olarak tanrı Marduk’un tutsaklığıdır. Marduk, kendi tapınağında esir tutulmaktadır. Neden esir tutulduğu belirtilmeyen tanrı, metinde Assur’un çıkarlarını gözetip koruduğunu ifade etmektedir. Kaçmaya çalıştığı için bizzat kendi muhafızları tarafından darp edilen tanrı, Assur’un önde gelen tanrıları huzurunda masumiyetini dile getirmekte ve yaşamak için izin istemektedir. Tanrının masumiyeti nehir ordali ile sağlanmaktadır. Metne göre, bu tutsaklık Babil’de Akītu Festivalinin kutlandığı döneme denk gelmektedir. Marduk’un yargılanmasını bizzat tanrı Assur yapmaktadır. Yargılanan Marduk’un akıbeti ise belirsizdir. Metinde, Babil’de düzenlenecek Akītu Festivalinde okunacak Enūma Eliš’in de Marduk’un tutsaklığını konu aldığı bilgisini içermektedir. Metin, açıkça tanrı Marduk’a ve dolayısıyla Babil’e karşı Assur’un üstünlüğünü vurgulandığı bir metindir. Bu açıdan siyasi bir üstünlüğün, zaferin teolojik olarak ele alındığı tanrı Marduk’un siyasi-dinsel sıkıntılarını dramatize ederek yorumlandığı, tarihsel bir olayın metaforik yorumudur.