Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz

Abstract

Türkiye 1980'li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin ihracata dayalı ekonomik modellerini benimseyerek kendine gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşabilmeyi hedef edinmiştir. Devlet ihracatı geliştirebilme adına çeşitli stratejiler benimsenmiş, ithalat kısıtlamalarını kaldırarak ihracatın artırılmasına odaklanmıştır. 1990'lı yıllardan itibaren dış ticarette önemli gelişmeler yaşanmış ve 2000'li yıllarda da bu artış devam etmiştir. Fakat elde edilen veriler ithalat artışının sürekli olarak ihracat artışından daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu durumun sebeplerinden biri de Türkiye ekonomisinde sermaye ve ara ürün ithalatının üretimde kritik bir faktör oluşturmasıdır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de makine sanayinde hedeflenen bir ihracat rakamına ulaşılırken üretiminde kullanılan ve yine makine sanayinde yer alan ithal sermayenin miktar tahminin sağlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda dünyada en çok kompresör ihracatı yapan ülkelere ait kompresör ihracatı verileri, kompresör üretiminde kullanılan kaynak makinalarının ithalat verileri ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) verileri elde edilmiştir. Matlab uygulamasında yapılan analizde en iyi tahmin sonucunu elde etmek amacıyla uygulamada yer alan tüm regresyon analiz metotları veriler üzerinde uygulanmıştır. Analizler sonucunda MSE, RMSE, MAE ve R2 değerleri için en iyi ve anlamlı sonucun optimize edilmiş GSR metodu ile sağlandığı belirlenmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda MSE, RMSE, MAE için 0.160, 0.400, 0.283 ile hata payında en düşük değerler elde edilirken, 0.87 ile en yüksek R2 değerinin sağlandığı tespit edilmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda yer alan modele ait fonksiyonun kullanımıyla Türkiye’de 200.000.000$ değerindeki kompresör ihracatı için kompresör üretiminde kullanılan ithal kaynak makinası miktarının ne olması gerektiği belirlenmiştir. Elde edilen tahmin verileri de optimize edilmiş GSR metodu ile sağlanan 0.87 değerindeki R2 değerinin doğruluğunu desteklemektedir.