“Like a Bird in a Trap”: Regional Conflicts, Mercenaries and Proxy Wars in the Amarna Age

Abstract

M.Ö. 14. yüzyılda Suriye ve Filistin, döneme özgü askeri, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel dinamikler üzerinden şekillenmiştir. Amarna Çağı olarak adlandırılan dönemde, bölgedeki önemli ticaret merkezleri ve küçük politik yapılar arasındaki çıkar çatışmaları, büyük politik güçlerin bu bölgedeki hâkimiyet alanlarının genişlemesi veya daralmasında önemli ölçüde etkili olmuştur. Suriye ve Filistin Bölgesi’nde yer alan kentlerin askeri anlamda yetersizliği, bölgede bulunan göçebe ve yağmacı grupların hareket alanlarını genişletmiştir. Göçebe ve yağmacı grupların ormanlık ve dağlık alanlarda, coğrafyanın da sunduğu imkânlarla gerçekleştirdikleri küçük gruplar halindeki saldırılar karşısında, bu güçlere karşı etkili bir mücadele verilememiştir. Yağmacı ve göçebe gruplar, bölgede yer alan ve askeri savunma anlamında yetersiz küçük politik merkezler ile bölgede ekonomik ve askeri çıkarları bulunan büyük politik güçler, Mitanni, Hitit ve Mısır tarafından kendi aralarındaki mücadelelerde paralı asker olarak kullanılmışlardır. Bu çalışmada, Amarna Çağı’nda, doğası gereği çok çabuk siyasi kamp değiştiren göçebe ve yağmacı grupların politik anlamda yükselişinde etkili olan vekâlet savaşları, bölgesel çatışmalar ve çıkar ilişkileri tartışılacaktır.