Leki przeciwpsychotyczne II generacji w terapii objawów negatywnych schizofrenii

Abstract

Farmakoterapia schizofrenii jest trudnym i złożonym procesem, szczególnie w kontekście objawów negatywnych. Konieczne jest właściwe rozpoznanie grup pacjentów, a w szczególności indywidualnych pacjentów ― w zależności czy objawy negatywne są pierwotne, czy wtórne, przeważające czy znaczące, czy też przeważające i przetrwałe. Piśmiennictwo dotyczące oceny skuteczności różnych leków przeciwpsychotycznych II generacji w leczeniu objawów negatywnych jest niejednorodne, a ocena objawów negatywnych, oparta na różnych metodologiach, dotyczy przede wszystkim różnorodnych grup pacjentów, którzy najprawdopodobniej w zróżnicowany sposób reagują na badane leki, w zależności od tego, czy wykazują znaczące, przeważające lub też przeważające i przetrwałe objawy negatywne. Dodatkowo zdecydowana większość badań dotyczy ogólnej populacji chorych na schizofrenię, wśród których oceniano między innymi nasilenie objawów negatywnych. W związku z tym ocena tych badań i ich porównanie między sobą jest praktycznie niemożliwe. Wybór leku przeciwpsychotycznego II generacji, który wykazywałby zdecydowaną przewagę nad innymi, jest również trudny. W ramach niniejszego opracowania wykonano przegląd literatury dotyczącej badań randomizowanych bezpośrednio porównujących kluczowe leki przeciwpsychotyczne II generacji stosowane w terapii objawów negatywnych. W większości analizowanych badań nie wykazano istotnych statystycznie różnic pomiędzy analizowanymi lekami (porównanie risperidonu, amisulprydu, arypiprazolu, olanzapiny pomiędzy sobą). Tylko w pojedynczych badaniach wykazano przewagę olanzapiny nad risperidonem w ocenie wpływu obu tych leków na objawy negatywne. Należy jednak podkreślić, że wyniki cechowały się ograniczoną wiarygodnością w zakresie możliwości wnioskowania o bezpośrednim wpływie leków na objawy negatywne. Przyczynę takiego stanu rzeczy należy upatrywać między innymi w tym, że w badaniach tych nie korygowano uzyskiwanych efektów o czynniki zakłócające, których wpływ na objawy negatywne został potwierdzony. Natomiast w grupie chorych z przeważającymi i przetrwałymi objawami negatywnymi stwierdza się przewagę kariprazyny nad risperidonem. Uzupełniająca analiza opracowań wtórnych dla analizowanych leków wykazała wyższą skuteczność leków II generacji nad lekami I generacji i placebo w różnych grupach pacjentów z objawami negatywnymi. Należy jednak podkreślić, że badania ze względu na swoją niejednorodność są trudne do porównania. Dodatkowym problemem, który pojawia się w kontekście badań klinicznych, a także codziennej praktyki, jest właściwa diagnoza i odróżnienie pierwotnych objawów negatywnych od wtórnych objawów negatywnych.