Çıldırlı Âşık Şenlik Ümmi midir?

Abstract

Âşık Şenlik 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın başlarında Kars-Ardahan çevresinde yaşamış, Türkiye dışında Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan ve İran’da tanınan usta bir âşıktır. Onun hakkında araştırma yapan birçok bilim insanı Şenlik’in okuma yazma bilmediğini yani ümmî olduğunu belirtmiştir. Şenlik’in şiirlerinde dikkat çeken hususlardan biri de muhteva bakımından zenginliğidir. Şiirlerinin muhteva bakımından zenginliği ile Şenlik’in okuma yazma bilmemesi tezat teşkil etmektedir. Şenlik’in yetiştiği aile ortamı ve sosyal çevresi düşünüldüğünde okuma yazma bilmemesi zor bir ihtimal olarak görülmektedir. Bu makalede Şenlik’in okuma bilip bilmediği hakkındaki görüşler tespit edildikten sonra şiirlerinden örneklerle okuma yazma bildiği ispat edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı, 19. yüzyılda yaşamış Doğu Anadolu bölgesinin en büyük âşığı olan Çıldırlı Âşık Şenlik’in okuma yazma bildiğini bilim insanlarının ve âşığın şiirlerindeki bir kısım veriler vasıtasıyla göstermektir. Çalışmada nitel bir yöntem kullanılmış olup, literatür tarama ve metin analiz teknikleri uygulanmıştır.