Lactantius and “ressourcement”: Going to the sources of religious liberty in the civic order

Abstract

Laktancjusz, jako uznany retor, piastował urzędowe stanowiska w okresie pa­nowania Dioklecjana (284-305) i Konstantyna (306-337). Był również obecny w Nikomedii, gdy zimą roku 302/303, Dioklecjan wezwał do rozwiązania „pro­blemu chrześcijaństwa”. Szyderstwa i pogarda, które docierały do Laktancjusza, skłoniły go do napisania wielkiej chrześcijańskiej apologii – Divinae Institutio­nes. Atmosfera prześladowania, która towarzyszyła powstaniu Institutiones bez wątpienia skłoniła apologetę do dyskusji o wolności religijnej, nie tylko jako ogólnym prawie chrześcijan, ale jako podstawowym prawie osoby ludzkiej. Pre­zentowany artykuł ukazuje argumenty Laktancjusza za wolnością religijną w po­rządku świeckim oraz dowodzi, że wiara Laktancjusza w potrzebę wolności do­konywania czynności religijnych determinuje jego afirmację wolności religijnej jako takiej. Artykuł analizuje także użycie pism Laktancjusza w katolickiej nauce społecznej i stwierdza, że soborowe nauczanie Kościoła katolickiego na temat wolności religijnej jest przykładem nie tylko rozwoju doktrynalnego, ale auten­tycznego powrotu do nauczania Ojców.