KUR’AN’DA ‘EN’ (أنْ) EDATININ FARKLI BİÇİMLERDE KULLANILMASI VE MÂNÂYA KATKISI

Abstract

Arapçada cümle kuruluşu isim, fiil ve harflerden (edatlardan) teşekkül etmiştir. Bazı kaynaklarda harfin ne olup ne olmadığı hususunda farklı yorumlar yapılmış ve o doğrultuda tanımlar üretilmiştir. Bu tür tartışmalara girmemek için daha kuşatıcı olması hasebiyle burada edat kavramını kullanmayı tercih ettik. Zira bu kavram, bütün harf türü kelimelerin yanında zamir, zarf ve bazı yardımcı fiilleri de kapsamaktadır. Bunların birçoğu da Kur’ân-ı Kerim’de yer almıştır. Bunlardan bir tanesi de yazım itibariyle aynı, cümlenin yapısına ve mânâsına yaptığı kattı itibariyle ayrı olan ‘en’ yelpazesi altındaki edatlardır. Dolayısıyla her birisi, çeşitli ayetlerde ‘en-i muhaffefe’, ‘en-i masdariye (nasibe)’, ‘en-i nâfiye’, ‘en-i şartiye’, ‘en-i cazime’, ‘en-i tefsiriye’, ‘en-i zâide’ adı altında yer almıştır. Hatta ‘iz’ ve ‘liellâ’ mânâsında kullanılması da söz konusu olmuştur. Biz de bu çalışmada, söz konusu edatları tümevarım metodu eşliğinde ele alarak cümlenin yapısına ve mânâsına yapmış oldukları katkıları örnekleriyle birlikte ana ve ara başlıklar altında ele aldık. Böylece Kur’an-ı Kerim’in doğru anlaşılmasına ve yorumlanmasına bir katkı sağlamak istedik.