Kur’an Tilâvetinde Lahn Olgusu ve Uygulamada Karşılaşılan Yaygın Hatalar

Abstract

Listen

Translate article

Bu makalede Kur’an tilâvetinde lahn olgusu ve uygulamada karşılaşılan yaygın hatalar ele alınmıştır. Tarihi süreç içerisinde Kur’an tilâvetinin nasıl olması gerektiği konusunda arz, semâ‘, eda usulleri çerçevesindeki uygulamaların yanı sıra kırâat ve tecvidle ilgili eserler telif edilmiştir. Bu çalışmaların bazılarında Kur’an tilâvetinde yapılan hatalara da yer verilmiştir. Kur’an tilâvetinde karşılaşılan hatalara dikkat çekmek ve bunların tashihi amaçlı araştırmamız da bu alana katkı sunma amacı taşımaktadır. Zira okul, üniversite, cami vb. alanlarda Kur’ân-ı Kerîm tilâvetinde karşılaşılan yaygın hatalara dikkat çekilmesi ve bunların tashihi önem arz etmektedir. Bu amaçla makalemizde lahn olgusu, Kur’an tilâvetinde ilk dönem eserlerde değinilen lahn ve örnekleri yanı sıra günümüzde sıklıkla karşılaşılan yaygın hatalar şeklinde incelenmiştir. Araştırmamızda lahn kavramı içerisinde yer alan Arap dilinin gramer yapısıyla ilgili sorunlar ve bunların tarihsel süreci kapsam dışı tutulmuştur. Çalışmamızda Kur’an tilâvetinde karşılaşılan lahn olgusunun tanımı ile konunun ilk dönem eserlerden günümüze kadarki çalışmalarda yer aldığı şekliyle lahn-ı celî, lahn-ı hafî ayrımı esas alınmıştır. Bu başlıklar altında alt gruplar oluşturularak Kur’an tilâvetinde ilk dönem eserlerde yer verilen lahn ile günümüzde karşılaşılan hatalar, âyetlerdeki kelimeler üzerinden örneklendirilmiş ve hatanın neden kaynaklandığı izah edilmeye çalışılmıştır. Araştırmamızda konu sistematik bir çerçevede tarama, açıklama, betimleme, karşılaştırma yöntemleriyle ele alınmıştır. Böylece kırâat ilmi açısından lahn konusu değerlendirilerek alana katkı sunulmaya çalışılmış ayrıca sıklıkla karşılaşılan hatalar zikredilerek okuyucuların Kur’ân-ı Kerîm’i doğru sahih bir şekilde tilâvetlerine dikkati çekilmiştir. Araştırma sonucunda Kur’an tilâvetinde lahnin daha çok harflerin mahreç ve sıfatlarıyla ilgili olduğu özellikle de birbirine yakın harflerin telaffuzunda daha çok karşılaşılan bir durum olarak meydana geldiği görülmüştür. Ayrıca lahnin bir kısmının manayı etkilediği bir kısmının ise manayı etkilemediği ancak her iki durumda da bu tür hataları yapmamak için bilgi eksikliğinin, fem-i muhsin kişilerden eğitim almak ve sıkça alıştırma yapmak suretiyle giderilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.