Kur’an’da “Tâgût” Kavramına Farklı Bir Bakış

Abstract

Bütün semavi kitaplar gibi Kur’an’ın Kerim’in de indirildiği zamandan itibaren nazil olma maksadı merak edilmiş, murad-ı ilahinin ne olduğu sorgulanmıştır. Bu husustaki sorulara cevabın muhatabı, dolaylı da olsa, Kur’an’ın bizatihi kendisi olmuştur. Kur’an’ın indirilişindeki ilahi muradı merak edenler; onu Arap dili ve edebiyatı kurallarına dayanarak ve dikkatle anlayarak okuduklarında, merak ettikleri soruların cevaplarını yine Kur’an’da bulabileceklerdir. Çünkü Kur’an bir nur olarak; iç ve dışımızdaki görülen görülmeyen, bilinen ve bilinmeyen âlemlerinin cümlesini teşbihi bir yolla aydınlatmaktadır. Kur’an bu vasfıyla ilk ‘kün’ emrinden itibaren, bütün âlemlere ve zamanlara, taşıdığı mesajlarla bir rahmet ve hidayet kaynağı olmuştur. Kur’an bu hidayetini inananları müjdeleme, inanmayanları ise uyarma usulüyle sunmaktadır. Kur’an bu müjdeleme ve uyarma ile ilgili hususların keyfiyet ve sebeplerini, ayet ayet birçok olgu ve kıssalarda, Kur’anî bir bağlamla, Arapça dilbilimsel kavram ve ifadelerle ortaya koymaktadır. Kur’an dikkatle okunup incelendiğinde, söz konusu dilbilimsel kavram ve ifadelerinin önemli bir kısmının “طاغوت /Tâgût” kavramı ve Tâgût’a yönelik açıklamalarıyla müşahhas oldukları görülmektedir. Kur’an’ın beyanı-na göre; bütün peygamberlerin Tâgût’a karşı gönderildikleri ve ona karşı mücadele verdiklerini görmek-teyiz. Ayetlerde dile getirilen Tâgût’un hayatî vasıf ve fonksiyonları topyekûn değerlendirildiğinde; sadece bir şahıs, nesne veya varlık olmadığı anlaşılmakla birlikte, onun Allah (c.c.)’ün mutlak varlığındaki mutlak yokluk, esmâ-i hüsnânın karşıtı bir zıtlık olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmada; muhkem ve özellikle uyarıcı ayetlerde geçen, tekfir ve içtinap edilmesi istenilen Tâgût kavramı üzerinde duruldu. Bu çalışmada Tâgût’un Kur’an’da tarif edilen vasfı, fonksiyonu ve anlamıyla, geçmiş literatür ve çağımızdaki akademik alan ve günlük hayatta ona atfedilen veya yüklenilen vasıf, fonksiyon ve anlamları karşılaştırılarak Kur’an eksenli tahlil edildi. Elde edilen verilere göre sözlükler, Tâgût kelimesinin kök anlamı hakkında bilgi vermede değerli olmakla birlikte, Kur’an’ın tanımladığı semantik anlamla örtüşmekte yeterli kalmamaktadır. Nitekim sözlüklerde Tâgût kelimesine verilen anlamlar, ilgili dönemlerde yaşanılan belirli örneklerin öte-sine geçememekte ve sahip olduğu asıl anlam dile getirilememektedir. Bu çalışmanın devamında Kur’an sözlükleri, tefsir külliyatı ve rivayetlerden hareketle Tâgût kavramı üzerinde araştırma yapanların vardıkları sonuçları ana başlıklar halinde analiz edilip yorumlandı. Bu kategorideki eserlerde görülen; Kur’an’da tanımlanan Tâgût’un kendisi değil, onun türevleridir. Bu araştırmamızın neticesinde, belli tarihi süreçler içerisinde yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar tarafımızca doğru kabul edilmekle birlikte, Tâgût’un beşerî hayatta zuhur eden türevlerine atfen ona verilen anlamlarla, Kur’an’ın beyan ettiği anlamın bütünleşmediği, kifayetsiz kaldığı ortaya konuldu.