Abstract
Kentleşme, “sanayileşmeye ve ekonomik gelişmeye koşut olarak kent sayısının artması ve bugünkü kentlerin büyümesi sonucunu doğuran, toplum yapısında artan oranda örgütlenme, işbölümü ve uzmanlaşmaya neden olan bir nüfus birikim süreci” olarak tanımlanabilir. Bu süreç, ekonomik, sosyal ve teknolojik değişmeleri içermektedir. 1800’lerde dünya nüfusunun yalnızca % 2’si kentlerde yaşamaktayken 2000’li yıllarda bu oran % 50’nin üzerine çıkmıştır. Kentsel alanlarda nüfus yoğunluğunda meydana gelen artış yapısal değişime yol açmıştır. Kentleşme ve iktisadi kalkınma arasında yakın ilişkiler bulunmaktadır. Dengeli kalkınma sürecinde kentleşme, sanayileşme ile koşut gerçekleşirken kalkınmayı hızlandırıcı bir işlev üstlenmektedir. Dengesiz kentleşmede ise, siyasi, iktisadi ve çevresel alanda negatif dışsallıklar ortaya çıkabilmektedir. Gelişmekte olan ülkelerle özdeşen bu süreçte kentleşme deneyimi, çarpık kentleşme, adaptasyon sorunu, yapısal ve sosyal açıdan uyumsuz yerleşimler vb. sorunlar ile karakterize olmakta; sanayileşmenin etkisiyle çevre sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlara çözüm bulunabilmesi, kentleşme sürecini düzenleyici politikaların uygulanması ile olanaklı olabilmektedir. Zamanla niteliği değişen kent olgusu ve kentleşme sürecini, yapısal değişim, göç ve sanayileşmeye vurgu yaparak yorumlamak uygun olacaktır. Bu tespitten hareketle çalışmada dünyada yapısal değişim ile kentleşme ve sanayileşme süreci, kalkınma ve kent olgusu açısından değerlendirilmiştir. Kentsel nüfustaki büyüme göç ve doğurganlık oranındaki artışlardan ileri gelmiş; göçler, kırsal nüfusun kentlerde sunulan eğitim, sağlık ve eğlence hizmetleri gibi avantajları elde etme arzusu ile gerçekleşmiştir. Sanayileşme, iktisadi büyüme ve yeni işlere yol açarak insanları şehirlere sürüklemektedir. Belirgin şekilde yüksek olan sosyal, çevresel ve iktisadi refah beraberinde eğitim, yönetim müdahaleleri ve sosyal reformlara yol açmaktadır.
Highlights
The urbanization is defined as procreator that means increasing the number of cities results enlargement of cities in parallel with industrialization and economic development, it increasingly creates an organization, the division of labor and specialization, and it is a population accumulation
Starting off from this perspective, this study explores structural change in world a coupled with the process of industrialisation and in relation to the economic development and the fact of the city
Yapısal dönüĢüm paralelinde öne çıkan küresel ve mega kentlerde sanayi üretimi ve ihracat potansiyeli ile bu sürecin yol açtığı sosyo iktisadi etkilerin değerlendirilmesi, sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliĢtirilmesi dünya genelinde gündemde tutulması gerekli bir hal almıĢtır
Summary
GİRİŞ Sosyo-ekonomik geliĢmeler tarihi, teknik geliĢmelerin katkısıyla, üretimin nitelik ve niceliğine yansıyan sektörel dönüĢümü ortaya koymaktadır. Istihdam ve dıĢ ticaretteki payında azalma ve sanayi ile hizmet sektörlerinin payında artıĢla özdeĢleĢen yapısal değiĢim kavramı, ekonomik kalkınma olgusunu anlatmaktadır. ÇeĢitli dıĢsallıklardan faydalanmak üzere üretim yeri olarak kentleri seçmesi, nüfusun sanayi üretim alanlarına yakın bölgelerde yoğunlaĢmasına yol açmakta; bu yönüyle kentleĢme ve sanayileĢme süreçleri birbirine paralel iĢleyen bir sebep-sonuç iliĢkisini ortaya koymaktadır. 1. Yapısal Dönüşüm Ekonomik kalkınma bakımından yapı, tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin üretim, istihdam ve dıĢ ticaretteki payını ifade etmektedir. Söz konusu değiĢimin kalkınma olarak değerlendirilebilmesi için üretim, istihdam ve dıĢ ticarette tarım sektörünün nıspi payı azalırken, sanayi ve hizmet sektörlerinin payında artıĢı yansıtan bir ekonomik performans gerekmektedir (Bayraktutan, 2005: 7). Talebin gelir esnekliğine bağlı olarak, kalkınma sürecinin ilk safhalarında tarım ve tüketim malları sanayi ağırlıklı bir iktisadi yapı hakimdir. Asya Studies- 91 Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar, Number:, Autumn, p. 87-101
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
