İktisadi ve Politik Kurumların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Gelişmiş Ülkeler ve Yükselen Piyasa Ekonomileri Karşılaştırması

Abstract

Neden çok az ülke ekonomik büyümeyi sağlayan kurumları oluşturabilmektedir? Bu soruyu yanıtlamak için birbirleriyle etkileşime giren ekonomik oyuncular arasında davranış kalıpları oluşturan kurumsal unsurların incelenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Kurumlar ülkelerin ekonomik büyümesini etkileyerek mevcut etkileşimlerin hacmini ve ekonomik değişimin faydalarını ortaya çıkarmaktadır. İktisadi ve politik kurumlar ekonomik aktörlerin toplumdaki teşviklerini şekillendirdiği ve teknoloji ile fiziksel ve beşeri sermayeye yapılan yatırımları etkilediği için ekonomik büyümeye destek olmaktadır. Çalışma kapsamında Yeni Kurumsal İktisat yaklaşımının metodolojik temellerinin uygulanması suretiyle ekonomik performansın belirleyicileri olarak kabul edilen iktisadi ve politik kurumların ekonomik büyüme üzerindeki etkilerine dair analizler toplam 26 ülke için 2002-2016 yıllarını kapsayan verilerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın temel ölçüm hedefi olan iktisadi ve politik kurumların ekonomik büyüme üzerindeki etkisi Gelişmiş Ülkeler ile Yükselen Piyasa Ekonomileri ayrımına gidilerek iki ayrı model kapsamında Panel veri analiziyle Uygulanabilir Genelleştirilmiş EKK (FGLS) tahmincisi kullanılarak incelenmiştir. Çalışma kapsamında iktisadi kurumların ölçümü amacıyla kullanılan Heritage Vakfı Ekonomik Özgürlük Endeksini oluşturan göstergelerin ve politik kurumların ölçümü amacıyla kullanılan Dünya Yönetişim Endeksini oluşturan göstergelerin Gelişmiş Ülkeler ve Yükselen Piyasa Ekonomileri için ekonomik büyüme ile pozitif ilişki içerisinde ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır.