Krytyka imperialnego Rzymu w Apokalipsie św. Jana

Abstract

CEL NAUKOWY: Podstawowy cel naukowy stanowi wskazanie na główne perspektywy badawcze prezentowane przez egzegetów zajmujących się problemem krytyki imperialnego Rzymu w Ap.
 PROBLEM I METODY BADAWCZE: Imperium Rzymskie jest postrzegane w Ap jako rzeczywistość wroga wobec chrześcijaństwa. Teksty Ap związane z Rzymem mogą być odczytywane w różny sposób. Prowadzone są badania dotyczące Sitz im Leben Ap, jej złożonej symboliki i związków z literaturą starożytną. Ap jest jednak także księgą należącą do kanonu ksiąg natchnionych. Dostrzegalna w Ap krytyka Rzymu może być odczytywana także w relacji do eschatologii i profetycznego wymiaru księgi. Zwrócono zatem uwagę na główne sposoby interpretacji obecne we współczesnej dyskusji egzegetycznej.
 PROCES WYWODU: W pierwszej kolejności poruszono krótko problemy związane z ustaleniem historycznych realiów powstania Ap. Dalej zaprezentowano krótko teksty i symbole Ap, które są odczytywane jako aluzje do imperial‑ nego Rzymu. Następnie omówiono trzy podstawowe perspektywy badawcze dostrzegalne w literaturze naukowej. Należą do nich: opis zawartej w Ap kry‑ tyki Rzymu w szeroko pojętej perspektywie historycznej, zwrócenie uwagi na jej wymiar etyczny i teologiczno­-moralny oraz odczytanie jej w perspektywie profetycznej i eschatologicznej.
 WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza współczesnej literatury egzegetycznej związanej z krytyką imperialnego Rzymu w Ap pozwala dostrzec zróżnicowanie perspektyw badawczych. Niektórzy egzegeci koncentrują się na badaniach nad szeroko pojętym kontekstem historyczno­-literackim obecnego w Ap zjawiska. Inni dostrzegają w symbolach antyrzymskich ponadczasowe treści o charakterze etycznym lub teologiczno­-moralnym. Ponadto szeroka grupa egzegetów bazując na badaniach o charakterze historycznym analizuje problem krytyki Rzymu w perspektywie profetycznej i eschatologicznej księgi.
 WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Egzegeci traktujący Ap jako pismo o szczególnym charakterze religijnym nie powinni tracić kontaktu ze środowiskiem naukowym zajmującym się aspektami historyczno­-literackimi, historyczno­-religijnymi czy filologicznymi. Z drugiej strony, prowadząc badania o charakterze teologicznym nie należy pomijać przesłania profetycznego zawartego w krytyce imperialnego Rzymu.