Obraz zaangażowania politycznego kobiet w Polsce w III RP w świetle badań World Values Survey

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest ukazanie wpływu czasu oraz zmian społeczno-ekonomicznych na postawy Polek wobec polityki i polityków. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Opierając się na danych z World Values Survey (1990–2022), przeanalizowano zmianę postaw kobiet w Polsce wobec polityki i partycypacji jednostki w szeroko pojętym życiu politycznym. Analiza statystyczna danych wtórnych stanowi bazę dla badań porównawczych w czasie. PROCES WYWODU: Punktem wyjścia rozważań jest specyfika kultury narodowej w Polsce. Zachodzące przemiany o charakterze społecznym i ekonomicznym silnie oddziałują na zachowania jednostek. Rosnąca świadomość w odniesieniu do polityki oraz chęć partycypacji w życiu politycznym to przejaw zachodzących zmian w kierunku demokratyzacji społeczeństwa. Łączy się to silnie z emancypacją kobiet i ich rosnącą aktywnością społeczną i polityczną. Jednocześnie Polska jest krajem o silnie ugruntowanych wartościach tradycyjnych, które nie motywują kobiet do zaangażowania politycznego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Polki nie są znacząco zainteresowane tematami politycznymi i nie ukrywają stosunkowo niskiej świadomości w zakresie własnych postaw i orientacji politycznej, jak również braku umiejętności określenia stopnia zaufania do instytucji politycznych w kraju. Aktywność polityczna kobiet sprowadza się głównie do podpisywania petycji i udziału w wyborach. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Deklarowane wśród kobiet niskie zainteresowanie tematami politycznymi wskazuje na utrzymujący się podział w społeczeństwie na męskie i żeńskie obszary życia społecznego. Jest to zgodne z obserwowanym silnym przywiązaniem Polaków do wartości tradycyjnych. Podejście w ujęciu czasowym daje znacznie szerszy obraz w zakresie społecznych wartości i ich wpływu na postrzeganie i chęć uczestniczenia w życiu politycznym. Dodatkowo zestawienie obserwacji opartych na cechach specyficznych dla danej kultury narodowej stanowi istotne uzupełnienie dotychczasowych rozważań w literaturze przedmiotu. Wnioski prowadzą do rekomendacji o charakterze naukowym (badań interdyscyplinarnych na rzecz lepszego zrozumienia mechanizmów kształtujących postawy wobec polityki i polityków) oraz praktycznym (budowania scenariuszy bardziej efektywnych działań na rzecz partycypacji politycznej społeczeństwa).