Kültürlerarası Ölçek Uyarlama Aşamaları, Dil ve Kültür Uyarlaması: Güncellenmiş Rehber

Abstract

Herhangi bir olcegi orijinal dili yerine farkli bir kulturde kullanmak icin uygun bir sekilde uyarlanmasi gerekir. Bircogu Ingilizce olarak gelistirilen olceklerin kaynak dilden hedef dile cevrilmesi, olcegin hem kulturel hem de dilsel olarak esitliginin saglanmasi icin bircok analiz metodunun kullanilmasini gerektirmektedir. Olcegin gelistirildigi ulke ile hedef ulke arasindaki dil ve kultur farkliliklari ne kadar buyuk olursa, bu degerlendirme de o kadar onem kazanmaktadir. Bununla birlikte, gelismislik duzeyi, sosyal yasam ya da degerler acisindan cok benzer kulturlerde bile olcegin gecerlik ve guvenirligini etkileyebilecek farkliliklar olabilir. Tum bu zorluklarina ragmen, uyarlanmis olcegin kullanimi dogal olarak zaman tasarrufu saglar, toplanan verilerin genelleme yetenegini arttirir ve olcum yapilan toplumlar arasinda benzerlik ve farkliliklarin arastirilmasina olanak tanir. Ayrica, gecerli ve guvenilir araclar, hemsirelik bakim ciktilarinin degerlendirilmesinde onemli kanitlar elde edilmesini saglar. Uyarlama yapilmadan once iki onemli konunun dikkatlice incelenmesi gerekir. Birinci olarak, uyarlanmasi planlanan olcegin gercekten gerekli olup olmadigidir. Ikinci olarak ise, adapte etmek icin onerilen olcegin gercekten kullanilabilecek en iyi arac olup olmadiginin degerlendirilmesidir. Toplumlar arasinda duygu, dusunce ve davranislarin ifadesi degiskenlik gosterdigi icin, olcek uyarlamasi yapilirken, bu dinamik yapi goz onunde bulundurularak gerekli degisiklikler yapilmalidir. Uyarlama surecinde izlenecek adimlar Dunya Saglik Orgutu tarafindan bircok calismadan rafine edilerek bazi asamalara indirgenmistir. Bunlar; ceviri, uzman paneli degerlendirmesi, geri ceviri ve pilot uygulama asamalaridir. Bu asamalarin tumunde dikkat edilmesi gereken noktalar vardir ve bu makalede bunlar aciklanmaya calisilmistir. Makalede, Turkce ’ye uyarlanmaya karar verilen bir olcegin sadece dilbilimsel ve kavramsal olarak degil kulturel esitliginin de saglanmasi icin gerekli olan bilgiler sunulmaya calisilmistir.