Keleci Kelimesi Hakkında

Abstract

Listen

Translate article

Oz Turkce ile Mogolca arasindaki dilsel iliski, Altay Dilleri Teorisi baglaminda bircok arastirmaya konu olmus ve yeni calismalarla da iki dil arasindaki iliskiyi anlama yolunda onemli ipuclari ortaya cikmistir. Turkce ile Mogolca arasinda Altay Dil Birligi doneminde baslayan etkilesim, her iki dilin yan yana ve bazen ic ice birlikteligi noktasinda tarihi surec icinden gunumuze kadar gelmistir. Turkce ile Mogolcanin, "Altay dili"nin birer lehcesi olarak bir arada gecirdikleri devrin bir sonucu olarak bu iki dilde bugun de gerek kelime ve gerekse sekil bakimindan bircok ortak esas vardir. Bu kelimelerden biri de calismamiza konu olan kelecidir. Turkcenin tarihi metin ve sozlukleri, kelecinin Eski Turkceden gunumuze degin yolculugunun hic kesilmedigini, hemen butun tarihi Turk lehcelerinde cogunlukla “soz, laf, konusma, hikâye” gibi yakin anlamlarda kullanildigini ortaya koymaktadir. Bugun Anadolu agizlarinda ve cagdas Turk lehcelerinde farkli fonetik varyantlariyla kullanimina devam edilen kelecinin kokeni, etimolojik calismalarda cogunlukla Mogolcaya dayandirilmasina ragmen kelimenin yapisi ve kokeni hakkinda ayrintili bir bilgi verilmedigi tespit edilmistir. Bu calismada literatur taramasi yoluyla elde edilen veriler isiginda kelecinin etimolojik calismalardaki/sozluklerdeki izahi uzerinde durularak kokeni hususuna ayrintili olarak deginilmis ve tarihi Turk lehceleri temelinde bu donemlerin genel ozelliklerini yansitan eserler yoluyla kelimenin ortaya koydugu sozluksel ve soz dizimsel farkliliklari gosteren kullanimlarina yer verilerek bu kullanimlar uzerinde degerlendirmeler yapilmistir.