Investigating survival/growth ratio of scots pine (Pinus sylvestris L.) afforestation efforts and effects of BUROR terracing operations on some soil properties in the lands susceptive to soil erosion in Erzincan

Abstract

Erzincan-Keklik kayası mevkiinde yürütülen bu çalışmada, 2012 yılında, BUROR mini-ekskavatörle teraslama sonrası uygulanan ağaçlandırma ve erozyon kontrol faaliyetlerinde dikilen sarıçam fidanlarının 2018 yılı vejetasyon dönemi sonundaki (6 yıllık) gelişim durumlarının değerlendirmesi yapılmıştır. Bu amaçla, dikimlerin yapıldığı alandan 20 m x 20 m büyüklüğünde (yaklaşık 400 m2) toplam 7 deneme parseli seçilmiş ve her bir parselde rasgele tespit edilen 30 (toplamda 210 adet) fidanın boyu, kök boğazı çapları ve dikimden bu yana geçen her bir vejetasyon dönemine ait yıllık boy artımları ölçülmüştür. Ayrıca, söz konusu bu ağaçlandırma ve erozyon kontrol faaliyetlerinin toprakta neden olduğu olası bazı fiziksel ve kimyasal değişimleri tespit etmek üzere de 42 tanesi dikim yapılan terasların içinden (fidan dibinden), 29 tanesi ise terasların aralarından (doğal/kontrol alan) olmak üzere toplamda 71 bozulmuş toprak örneği alınarak pH, organik madde (OM), elektriksel iletkenlik (Eİ), agregat stabilitesi ve tekstür değerleri için analize tabi tutulmuşlardır. Araştırma sonucunda, altı yıllık büyüme dönemi sonunda, dikilen sarıçam fidanlarında %88’lik bir başarı oranı yakalandığı, ortalama kök boğaz çaplarının ise 47.3 mm’ye ulaştığı belirlenmiştir. Bununla beraber, güney bakıdaki yamaçlarda dikilen sarıçam fidanlarının ulaştıkları ortalama 130.3 cm’lik boy ile kuzey bakıdakilerden (120.9 cm) istatiksel olarak daha uzun oldukları tespit edilmiştir. Toprak analiz verileri üzerindeki değerlendirmelerde ise mini ekskavatörle yapılan BUROR terasların bazı toprak özellikleri üzerinde negatif etkiler yarattığı ve kısmen bozulan bu özelliklerin doğal değerlerine ulaşmasının zaman alacağı sonucuna varılmıştır. Son olarak, bu araştırmanın önemli sonuçlarından birinin de 2013 ile 2018 büyüme dönemlerindeki sarıçam boy artımlarıyla hem bir önceki yıl yağan toplam yağış miktarları (R2 = 0.77) hem de vejetasyon dönemindeki yağış miktarları arasında (R2 = 0.85) yüksek bir ilişki olduğunun tespit edilmesi olmuştur.