Historia budowlana późnoromańskiego kościoła w Tulcach koło Poznania w świetle badań architektonicznych

Abstract

Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie historii budowlanej poźnoromanskiego kościola w Tulcach w powiecie poznanskim. Nieinwazyjne badania architektoniczne świątyni zostaly przeprowadzone w 2014 roku. Ich wyniki skonfrontowano z podstawową literaturą przedmiotu. Na tej podstawie udalo sie wyodrebnic zmiany budowlane wprowadzane od momentu powstania świątyni po XXI wiek. Pierwotny kościol, zbudowany z cegly w wątku wendyjskim i gotyckim, byl trojczlonowy, z prosto zamknietym prezbiterium, nawą oraz dobudowką od zachodu – prawdopodobnie wielkości prezbiterium. Analiza porownawcza pozwolila datowac świątynie na okolo polowy XIII stulecia. W poźniejszym, średniowiecznym okresie kościol wzmocniono szkarpami oraz przebudowano szczyty. Do najwiekszych przeksztalcen doszlo w XVIII wieku. Rozebrano wowczas cześciowo romanskie mury, wydluzając świątynie w kierunku zachodnim. Zamurowano lub powiekszono oryginalne okna, zamurowano pierwotne wejście oraz postawiono wieze nad nową cześcią korpusu. Mimo licznych przeksztalcen bardzo dobrze zachowala sie oryginalna forma oraz struktura świątyni, co umozliwia jej rekonstrukcje. Analiza murow pozwolila rowniez na prześledzenie trzynastowiecznego procesu budowlanego. Zabytek ten ma zatem duzą wartośc autentyczności oraz historyczną, zwlaszcza dla poznania romanskiego budownictwa Wielkopolski. Rozpoznanie zaś calej historii budowlanej dalo podstawe do wartościowania elementow z poźniejszych epok, ktore, tak jak pierwotna struktura, winny podlegac ochronie konserwatorskiej.