Hemodiyalizden Ev Hemodiyalizine Geçişte Deneyimler: Meleis in Geçiş Teorisine Dayalı Nitel Bir Çalışma/Experiences in the Transition from Hemodialysis to Home Hemodialysis: A Qualitative Study Based on Meleis Transition Theory

Abstract

Amaç: Çalışma, kronik böbrek yetmezliği olan hastaların hemodiyalizden, ev hemodiyalizine geçiş deneyimlerini Meleis’in geçiş teorisine göre incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Niteliksel bir yaklaşım benimsenmiştir. Hemodiyaliz tedavisinden sonra ev hemodiyalizine geçen 10 katılımcıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler ile gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler nitel veriler için tematik bir analiz kullanılarak kaydedilmiş, yazıya dökülmüş ve değerlendirilmiştir. Bulgular: Katılımcıların yaşlarının 30-74 arasında değiştiği, beşinin kadın, beşinin erkek, sekizinin evli olduğu, yedisinin çocuk sahibi olduğu, kronik böbrek yetmezliği tanı alma sürelerinin 7-24 yıl arasında olduğu, hemodiyaliz tedavisi alma sürelerinin 1-12 yıl arasında değiştiği ve ev hemodiyalizi alma sürelerinin 10 ay- 9 yıl arasında olduğu bulunmuştur. Yarı görüşmelerde görüşme formlarına dayalı olarak yedi ana tema ve 10 alt tema ortaya çıkmıştır. Katılımcıların tamamının ilaca bağlılığın azalması, evde geçirilen sürenin artması, günlük yaşam kalitesinin ve hastalığa uyumun artması, zamanı etkin kullanmak gibi kodlar ile ev hemodiyalizine yönelik olumlu ifadeler bildirmişlerdir. Hastalar tarafından ev hemodiyalizine geçiş süreci ile ilgili olumsuz bir ifade olmamıştır. Sonuç: Araştırma sonucunda ev hemodiyalizine geçmenin yaşam kalitesini artırması, ev konforunda tedavi alınması, komplikasyonların azalması, özgüvenin artması, kendine daha fazla vakit ayırması, kolaylıkla ev-iş ve aile dengesini sağlayabilmesi gibi hastalar üzerinde olumlu yönleri tespit edilmiştir. Hastalar için ev hemodiyalizi mevcut olan bağımsız hemodiyaliz seçeneklerine önemli bir katkı sunmaktadır.