Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastalarda Diyaliz Yeterliliği ile Deneyimledikleri Semptomlar Arasındaki İlişki

Abstract

Amaç: Bu çalışmada hemodiyaliz tedavisi alan hastaların deneyimledikleri semptomlar ile diyaliz yeterliliği arasındaki ilişki incelemek amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel tanımlayıcı türdeki çalışma Nisan 2023-Ocak 2024 tarihleri arasında 109 hemodiyaliz tedavisi alan hasta ile yürütüldü. Veriler ‘Hasta Veri Toplama Formu’ ve ‘Diyaliz Semptom İndeksi’ kullanılarak toplandı. Hastaların diyaliz yeterliliğini değerlendirmek için diyalitik madde klirensi değeri ve üre redüksiyon oranı kullanıldı. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 62,06±12,75 ve Diyaliz Semptom İndeksi puan ortalaması 22,26±13,58 idi. Hastaların diyalitik madde klirensi ortalaması 1.71±0.34, üre redüksiyon oranı ise %73,49±8,64 idi. Hemodiyaliz hastalarının en sık (%81,7) ve en şiddetli (2,01±1,23) deneyimlediği semptom yorgun hissetme idi. Hemodiyaliz hastalarının Diyaliz Semptom İndeksi puan ortalaması ile hemoglobin düzeyi (r=-0,231; p=0,01), albümin düzeyi (r=-0,223; p=0,02) arasında negatif, fosfor düzeyi arasında ise (r=0,190; p=0,48) pozitif yönlü bir ilişki vardı. Hastaların Diyaliz Semptom İndeksi puan ortalaması ile diyalitik madde klirensi ve ve üre redüksiyon oranı arasında bir ilişki yok idi (p>0,05). Sonuç: Hemodiyaliz hastalarının deneyimlediği semptomların şidetti düşük, sıklığı yüksekti. Hastaların en sık ve en şiddetli deneyimlediği semptom yorgun hissetme idi. Hastaların hemoglobin ve albümin seviyesi düştükçe hastaların deneyimlediği semptomlar arttı. Hastaların deneyimlediği semptom şiddeti ve diyaliz yeterliliği arasında bir ilişki bulunmadı. Hemodiyaliz tedavisi gören hastalarda diyalizin yeterli olmasına rağmen deneyimledikleri semptomların sıklığı yüksek idi. Sağlık profesyonellerinin sistematik olarak hastaların deneyimledikleri semptomları da rutinde değerlendirmeleri önerilmektedir.