Hedge and Safe Haven Properties of Gold and Cryptocurrencies for the BİST100 Index: The Covid-19 Pandemic Effects

Abstract

Covid-19 salgınının ortaya çıkmasından sonra dünya çapında ekonomik çalkantılar ve şiddetli piyasa düşüşlerinin ortaya çıktığı görülmüştür. Bu dönemde hisse senedi piyasalarına yatırım yapmış ajanlar için hedge ve/veya güvenli liman araçları arayışları artmıştır. Kripto paralar ve altın özellikle gelişmekte olan ülke piyasalarındaki yatırımcılar için hedge ve/veya güvenli liman olma konusunda iyi potansiyellere sahiptir. Bu çalışmada, Borsa İstanbul için Bitcoin, Etherium, Ripple, Litecoin ve altın piyasalarının hedge ve/veya güvenli liman piyasalar olup olmadığı, GARCH(1,1) hata terimleri varsayımı altında modellenmiş regresyon sistemi yardımı ile araştırılmıştır. Analizlerde örneklem olarak 4 Eylül 2017 – 30 Mart 2022 tarihleri arasındaki günlük frekanslı verilerden faydalanılmıştır. Ayrıca, Covid-19 salgın dönemi etkilerini ayrıştırmak için örneklem iki alt gruba ayrılmış ve tahminler Covid-19 öncesi dönem (31 Aralık 2019 öncesi) ve Covid-19 dönemi (31 Aralık 2019 ve sonrası) için ayrı ayrı analiz edilmiştir. A.B.D. doları cinsinden elde edilmiş kripto para (BTC, ETH, XRP, LTC), altın ve BİST100 endeks getirileri kullanılarak bulunan tahmin sonuçlarına göre, tüm örneklem için Litecoin zayıf güvenli liman olarak ortaya çıkarken, Covid-19 öncesi dönemde Bitcoin ve Etherium zayıf hedge, Covid-19 salgın döneminde de Etherium zayıf güvenli liman olma özellikleri göstermektedir. Tüm örneklem ve salgın öncesi dönem verileri söz konusu olduğunda, BİST100 endeks getiri dağılımının %10 çeyrek değerinden az olduğu durumlarda Bitcoin, Etherium ve Ripple güvenli liman piyasalar olarak gözlemlenirken, salgın döneminde altın, BİST100 endeks getiri dağılımının %1 çeyrek değerinden az olduğu durumlarda güvenli bir liman olarak ortaya çıkmıştır. Fakat tüm analizlere dayanarak, altının genel görünümüyle BİST100 endeksi için hedge veya güvenli limandan çok bir çeşitlendirici varlık olarak öne çıktığı söylenebilir.