Geleneksel Anadolu Dokuma Araçlarından Öreke Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Geleneksel Anadolu el dokumalarının temel malzemesi olan yün, pamuk, keten gibi liflerin eğrilmesinde kullanılan iğ, ağırşak ve örekenin tarihi ile ilgili yapılan bilimsel çalışmalar bu araçların kaynağının Ön Asya ve Anadolu olduğunu ortaya koymaktadır. Bu araçlar içerisinde boyutları ile ön plana çıkan örekeler sadece işlevsel özellikleri ile değil farklı formları ve zengin süsleme kompozisyonları ile de dikkat çekmektedirler. Bu durum Anadolu insanının kullandığı her malzemeye sadece işlevsel bir araç gözü ile bakmadığını, estetik bir kaygı ile yaklaştığını ve kendi geleneklerini, yaşantılarını bu kültür varlıkları aracılığı ile günümüze kadar devam ettirdiğini göstermektedir. Sanayi devrimi ile el emeğine dayalı üretimin gerilemesi ve giderek yok olması pek çok el sanatı alanını sonlandırdığı gibi bu alanda kullanılan araçların da yavaş yavaş unutulmasına ve toplumun hafızasında silinmesine neden olmuştur. Bir grup öreke üzerinde yapılan bu çalışma ile kültürel mirasın bir parçası olan bu kültür varlıklarının bilim dünyasına tanıtılması, korunması ve gelecek nesillere ulaştırılması amaçlanmıştır.