Abstract

19. yüzyıl öncesi Türk müziği çalgı icracılığına dair literatür verilerinde, sözlü icranın öncelikleriyle birlikte, ustaların öğretileri ve müzikal tecrübeleri ile şekillenen sade ve yalın seslendirmeler dikkat çekmektedir. 19. yüzyıla gelindiğinde ise Tanburî Cemil Bey’in (1873-1916) çalgı icracılığının özellikleri, günümüz sazendeliği’nin temelini oluşturmuş ve Klâsik Kemençe icracılığına da farklı bir boyut kazandırmıştır ki söz konusu boyutu döneminin “yeniliği” olarak ifade etmek yanlış olmayacaktır. Tanburî Cemil’in yenilikçi anlayışının izleri günümüz Klâsik Kemençe icracılığında geleneğin temsilidir ve bu ekolün takipçileri arasında hem Tanburî Cemil’in anlayışını barındırması hem de yaşadığı çağın müzikal gerekliliklerini karşılaması noktasında İhsan Özgen (1942-2021) öne çıkan bir isimdir. Bu bağlamda çalışmada, İhsan Özgen’in Klâsik Kemençe ile seslendirdiği gelenek ve yenilik temsilindeki icralarının incelenmesi amaçlanmıştır. Özgen’in geleneksel icraları kapsamında, Pembe Kız operetine ait “Uvertür”, “Tavlada Beslerler Bir Saçı Doru” isimli Köçekçe ve Osman Bey’in “Uşşak Peşrevi” değerlendirilmiştir. Tüm bu icra örneklerinde Cemil Bey tavrından uzaklaşmayan, tamamen bu icralara sadık bir biçimde seslendirmeler gösterdiği ve bu noktada, aynısını ortaya koymayı amaçlayan bir müzikal tavır sergilediği tespit edilmiştir. Özgen’in “Kıldı Zülfün Tek Perîşan Hâlimi Hâlin Senin” mısra ile başlayan Hüzzam makamındaki Gazel, “Urum da Acem de Âşık Olduğum Veysel Karani”, “Aşkın İle Aşıklar Yansın, “Tevhid Etsin Dilimiz”,”Bu Aklü Fikr ile Mevlam” ilahileri ve “Kompozisyon” isimli çalışmaları Tanburî Cemil Bey’in müzikal anlayışından bağımsız yenilikçi seslendirme örnekleridir. Özgen bu örneklerinde icrasına nota dışı ezgileri icraya dâhil etme, eserlerin süreleri ve tartımları ile oynama, çift sesler kullanma, makamsal olmayan sesleri icraya dâhil etme ile rastlamsal, izlenimci, gelecekçi sanatsal anlayışlar ile örtüşen seslendirmeler sergilediği gözlenmiştir.

Full Text

Published Version

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call

Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.