FROM PAST TO PRESENT DAY A VIEW TO THE RELATION BETWEEN STATE AND CINEMA IN TURKEY

Abstract

Dunyanin her yerinde sinema az ya da cok devletin destegine gereksinim duymus ve hala da duymaktadir. Devletin ise sinemayla olan iliskisi, duzenleme ve destekleme konularinda surmektedir. Dolayisiyla ulusal sinemalarin gelisim sureclerinde devlet ile olan iliskileri temel bir rol oynamaktadir. Bu makalede Cumhuriyet Donemi’nden gunumuze Turk sinemasinin devletle olan iliskisinin, bazi resmi belgeler temel alinarak, sinema politikalari baglaminda incelenmesi amaclanmistir. Bu incelemede bes yillik kalkinma planlari, hukumet programlari, parti programlari ve icra planlarindan yararlanilmis ve literatur taramasina gidilmistir. Resmi belgelerin, raporlarin ve politik metinlerin incelenmesi sonucunda Turk sinemasinin ozellikle 1950-80 yillari arasindaki “Yesilcam donemi” nin sanatsal ve kulturel niteligi dusuk yapimlardan olustugu elestirisinin sik sik yer aldigi gorulmus, ulusal kulturu sergileyen, sanatsal degeri olan yapimlarin ortaya cikmasi icin gerekli alt yapi ve mevzuat calismalarinin politik metinlerde vizyon olarak ortaya konuldugu tespit edilmistir. 1980’den sonra devlet sinema iliskisinin dunyadaki oturmus sinema endustrilerinin ornek alinmasiyla Turk sinemasi lehine dondugu, siyasetin bakisinin guclu bir Turk sinema endustrisi olusturulmasindan yana oldugu belirlenmis fakat gecmisten gunumuze oldugu gibi devletin geleneksel sansur anlayisinin farkli bicimlerde hala devam ettigi gorulmustur.