Çevresel Mikroplastik Analizlerindeki Geri Kazanımı Değerlendirmeye Yönelik Bir Ön Çalışma

Abstract

Mikroplastikler (MP’ler); fizikokimyasal özellikleri, yapısal bileşenleri, kirleticilere yönelik taşıyıcı rolü ve muhtemel sağlık etkileri nedeniyle küresel bir endişe olarak dikkat çekmektedir. MP varlığı, seviyesi ve dağılımına odaklanan araştırmalarda, analizlerdeki kalite güvencesi bağlamında sertifikalı referans malzeme veya standart metot henüz oluşturulamadığından geri kazanım çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, toprak ve hava ortamındaki MP analizlerine yönelik geri kazanım verimliliğinin analit ekleme yaklaşımıyla değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Geri kazanım çalışmaları, Eskişehir Teknik Üniversitesi kampüsü bahçesinden alınan toprak ve bina iç ortamından alınan toz numunelerinin 1-5 mm boyut aralığında olacak şekilde elenerek sayı veya kütle bazında polietilen (PE) türü (<1000 µm) mikroplastiklerin eklenmesiyle gerçekleştirilmiştir. Sırasıyla, yoğunluk ayrımı (NaCl, 1.2 g/cm3) ve organik giderimi (%30 H2O2) gibi bir dizi deneysel süreçten geçen numunelerdeki muhtemel MP’ler stereo mikroskopla görsel olarak incelenmiş ve sonrasında Zayıflatılmış toplam yansıma (ATR)-Fourier dönüşümlü kızılötesi (FTIR) spektrometresi ile tanımlanmıştır. Toprak ve toz numunelerinde sırasıyla, 57-4989 µm ve 36.2-2636 µm arasında değişen boyutlarda, ortalama 1.43±0.574 adet/g ve 5500±2531 adet/g düzeyinde, yoğun olarak lif ve parça şeklinde, Polietilen, Tencel, Poliasetilen (>%70 eşleşme oranı) türü MP tespit edilmiştir. Geri kazanım çalışmalarında, numunelere kütlece PE eklenen denemelerde ortalama %75, sayıca PE eklenen denemelerde ise %100 geri kazanım oranına ulaşılmıştır. MP analizlerine etki eden faktörler açısından değerlendirmenin de yapıldığı geri kazanım çalışmaları, güncel literatür bağlamında öneriler oluşturularak irdelenmiştir.