Evidence of triassic neotethys opening in Sanandaj_Sirjan zone, according to petrographic, geochemical and geochronological studies, in Esfandabad region of Yazd

Abstract

Listen

Translate article

تاریخچه تکاملی زون سنندج-سیرجان، تحت‌تاثیر دو رژیم کششی و فشارشی بوده که باعث ایجاد بازشدگی، فرورانش، تصادم و بسته شدن نهایی آن شده است. این پژوهش با استناد به مطالعات پتروگرافی، ژئوشیمی و همچنین داده‌های سن سنجی سنگ‌های آتشفشانی منطقه اسفندآباد یزد، شواهدی از باز شدگی و ولکانیسم حاصل از آن را در اختیار قرار می‌دهد. توالی مورد مطالعه شامل گدازه‌های تیره رنگ آندزیتی، ریولیتی و بازالتی همراه با میان لایه‌های آذرآواری همراه با واحدهای رسوبی است. در مقاطع میکروسکوپی، کانی‌های اصلی تشکیل دهنده در سنگ‌های آندزیتی به ترتیب فراوانی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و کوارتز، در سنگ‌های ریولیتی پلاژیوکلاز، فلدسپار آلکالن و کوارتز و در بازالت‌ها شامل پلاژیوکلاز، اولیـوین و پیروکسـن است. براساس داده‌های ژئوشیمیایی، سنگ‌های مورد مطالعه دارای ترکیب شیمیایی بازالتی و تراکی داسیتی با گرایش کالک آلکالن و توله ایتی می‌باشند. همچنین نمودارهای تعیین جایگاه تکتونیکی محیط درون صفحه‌ای را در تشکیل آنان تایید می‌نماید. مطالعات ژئوشیمیایی نشان داد که سنگ‌های تراکی داسیتی حاصل 5% ذوب بخشی یک منشا گارنت-لرزولیت و سنگ‌های بازالتی حاصل20 % ذوب بخشی یک منشا اسپینل-لرزولیتی می‌باشند. مطالعات سن سنجی براساس زیرکن‌های موجود در سنگ‌های تراکی داسیتی به روش اورانیوم-سرب سن 6/6 +240 معادل با تریاس زیرین را برای این بازشدگی ارائه داده است که با بازشدگی و تشکیل اقیانوس نئوتیس در پرموتریاس مطابقت می‌کند.