Abstract

Uygurlar yaşadığı coğrafya gereği pek çok etnik grupla sosyal, kültürel ve ticari etkileşim içerisinde olmuşlardır. Bu etnik gruplarla yaşanan etkileşimler sayesinde Uygurlar zamanla birçok inanç sistemini benimsemiş ve bu inanç sistemleriyle ilişkili metinleri kendi dillerine tercüme etmişlerdir. Uygurlardaki tercüme faaliyetleri sonucu büyük çeviri-dinî edebiyat ortaya çıkmıştır. Ancak Uygur edebiyatı sadece dinî metinlerden ibaret değildir. Dinî metinlerin yanısıra tercüme olmayan ve herhangi bir dinî ibare içermeyen sivil metinlerin sayısı da azımsanacak düzeyde değildir. Sivil metinler kısaca; astronomi, tıp, şatış, kiralama, takas, borçlanma, evlat edinme, azat etme, vasiyetname, dilekçe, makbuz belgeleri vb. şeklinde sıralanabilir. Bu belgelerin yanısıra sivil metinler içerisinde bazı kayıt ve listeler de bulunmaktadır. Bu metinler çoğunlukla bir takım tüketim mallarının, vergilerin ve bağışların vb. listelendiği metinlerdir. Eski Uygurca kayıt ve listelerden haberdar olmamızı sağlayan ilk araştırmacı W. Radloff’tur. W. Radloff, Uigrische Schriftstücke, in Text und Übersetzung (1906) isimli çalışmasında bir kayıt metnini neşretmiştir. Daha sonra yine W. Radloff, Uigurische Sprachdenkmäler (1928) adlı eserinde sekiz tane kayıt ve liste metnini neşretmiştir. Radloff’tan sonra Li Jingwei 吐鲁番回鹘文社会经济文书研究 [Turfan Uygurlarının Sosyo-Ekonomik Belgeleri Üzerine Araştırma] (1996) adlı eserinde, W. Radloff’un, Uigurische Sprachdenkmäler adlı eserindeki beş tane kayıt ve liste metninin yeniden neşrini yapmıştır. Bahsedilen çalışmaların dışında Eski Uygurca kayıt ve listeler üzerine daha pek çok çalışma yapılmıştır . Ancak bu çalışmalar doğrudan liste ve kayıtları ele alan çalışmalar değil diğer sivil metinlerle birlikte bir takım kayıt ve liste metinlerini neşreden ve inceleyen çalışmalardır. Kayıt ve listeler üzerine yapılmış en güncel çalışma Berker Keskin tarafından hazırlanan ve burada tanıtılacak olan çalışmadır.

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call

Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.