Ekoturizm Çeşidi Olarak Balina Gözlemi ve Türkiye’deki Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Uluslararası Balinacılık Kuruluna (IWC) göre “Balinaları doğal ortamlarında gözlemek amaçlı yapılan ticari aktivite” olarak tanımlanan balina ve yunus türlerinin hepsi için geçerli olan balina gözlemleri, 1950li yılların başında Amerika’da ortaya çıkmış olsada 1980li yıllardan sonra hız kazanarak dünya’nın birçok bölgesine yayılmış ve küresel olarak Milyar dolarlık bir sektör olarak kendine yer edinmiştir. 70’li yıllarda başlayan balina avcılığı karşıtı hareketlerin 1986 yılında IWC tarafından balina av yasağını başlatmasıyla sonuçlanmasının ardından balinalar denizel koruma çalışmaları için önemli karizmatik türü haline gelmiştir. Dünya çapında 80li yıllardan itibaren başarılı örnekleri olan bu sektör açısından ülkemiz potansiyel incelendiğinde 8 balina ve yunus (Cetacea) türünün ülkemizin farklı denizlerinde bulunmasının lokal ekonomiye ve denizel koruma çalışmalarına önemli katkı yapabileceği öngörülmüştür. Doğru uygulandığı örneklerinde sosyo-ekonomik, eğitim ve koruma gibi birçok başlıkta katkı sağlamasının yanında vatandaş bilimi ekseninde olacak çalışmalarıyla ülkemizdeki cetacea türleri için sürekli veri akışı sağlayabileceği bilinmektedir. Bu çalışmada pozitif ve negatif etkileriyle beraber ülkemize ticari amaçlı cetacean gözleminin potansiyeli değerlendirilmiştir.