Eğitim Örgütlerinde Öğretmenlerin İşe Yabancılaşması: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Abstract

Eğitim örgütlerinde görev yapan işgörenler olarak öğretmenlerin çalıştıkları eğitim kurumuna ve eğitim kurumunda yapılan faaliyetlere ilişkin olarak negatif bir bakış açısı oluşturmalarını belirten yabancılaşma ifadesi, eğitim hizmeti sağlayan kurumların belirlenen örgütsel amaçlara ulaşmasına büyük ölçüde ket vurmaktadır. Bu olgunun hangi ölçüde ve hangi düzeyde gerçekleştiğinin açığa çıkarılması, sorunların çözüme kavuşturulması konusunda önemli bir başlangıç olacaktır. Araştırmanın amacı ‘Eğitim Örgütlerinde Görev yapan Öğretmenlerin Yabancılaşması” düzeylerini ölçen geçerlilik ve güvenilirliğe sahip bir ölçek oluşturmaktır. Gerçekleştirilen araştırmanın veri setini Aydın ilinde farklı okul düzeylerinde görev yapan ve gönüllülük çerçevesinde katılım sağlayan 120 öğretmenden, karma yöntem desenlerinden keşfedici sıralı desen ile gerçekleştirilmiştir. Keşfedici desenle, nitel aşamadan elde edilen veriler, nicel aşamayı geliştirmeye ve ona veri sağlamayı amaçlar. Ölçek için kullanılacak veriler, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Aydın Efeler ilçesinde farklı okul kademelerinde çalışan öğretmenden elde edilmiştir. Ölçek, % 70.617 oranında bir varyansla açıklanmaktadır ve güvenirlik değeri .94 bulunmuştur. Geçerlilik faaliyetleri kapsamında açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiş ayrıca korelasyon değerleri dikkate alınmıştır. Veri setinin analizi, SPSS 23 ve AMOS 21 paket programları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada geliştirilen öğretmen yabancılaşma ölçeği ile literatüre ve yapılması planlanan araştırmalara katkıda bulunacağı öngörülmektedir. Yapılan, geçerlilik ve güvenilirlik analizleri sonucunda oluşturulan ölçeğin öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmaya ilişkin algılarını ölçmede kullanılabileceği belirlenmiştir.