Effects of native and exotic tree plantation on carbon sequestration at arid areas of Zagros region (Case study: Abgarm forest park, Dehloran)

Abstract

افزایش نگرانی­ها در زمینه گرمایش جهانی موجب شده که به خاک و توانایی آن در ترسیب کربن توجه ویژه­ای شود. این تحقیق به منظور بررسی اثر جنگل­کاری بر ترسیب کربن خاک در مناطق خشک انجام گردید. برای این منظور پارک جنگلی آبگرم دهلران (با گونه­های اکالیپتوس، کهور و کنار) و یک منطقه شاهد همجوار (غیرجنگلی) انتخاب و به­طور تصادفی- سیستماتیک از عمق 20-0 سانتی‌متری خاک نمونه‌برداری و میزان ترسیب کربن و سایر عناصر نظیر فسفر، پتاسیم، ازت، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته، رطوبت، درصد رس، سیلت، شن و سنگ­ریزه اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که میزان ترسیب کربن خاک در منطقه جنگلی معادل 71/117 تن در هکتار و تقریبا پنج برابر منطقه غیرجنگلی (82/24 تن در هکتار) بود. همچنین میانگین ترسیب کربن خاک در رویشگاه کهور به طور معنی­داری (005/0P<) بیشتر از رویشگاه کنار بوده، اما بین میزان ترسیب کربن در رویشگاه­های کهور و اکالیپتوس و رویشگاه­های کنار و اکالیپتوس اختلاف معنی­داری وجود نداشت. میزان ترسیب کربن خاک در منطقه متراکم رویشگاه اکالیپتوس به طور معنی­داری بیشتر از منطقه غیرمتراکم بوده، اما از این نظر در دو رویشگاه کنار و کهور تفاوت معنی­داری وجود نداشت. از سوی دیگر میزان ترسیب کربن خاک در زیر و خارج تاج پوشش در رویشگاه کنار به طور معنی­داری متفاوت بوده، اما در دو رویشگاه دیگر تفاوت معنی داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج این تحقیق می‌توان ابراز داشت که توسعه جنگل‌کاری­ این منطقه نقش مهمی در کاهش آلودگی­های اتمسفری داشته است، به گونه­ای که توسعه این جنگل‌کاری­ها را در سطوح بیشتر می­توان پیشنهاد نمود.