Ecological and silvicultural assessment of European aspen (Populus tremula L.) stands: The sample of Erciyes Mountain

Abstract

Türkiye’de yayılış alanı giderek artan saf titrek kavak meşcerelerinin işletme amaçlarının ve silvikültürel uygulamalarının tespiti önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında Erciyes dağı çevresinde doğal olarak yayılış gösteren titrek kavak ormanlarının alansal dağılımının, ekolojik karakteristiklerinin, meşcere kuruluş özelliklerinin ve silvikültürel müdahalelerin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Çalışma Erciyes ve Develi Orman İşletme Şefliğinde yer alan titrek kavak meşcerelerinde gerçekleştirilmiştir. Her bir meşcere gelişim çağından alınan örnek alanlarda ekolojik özelliklerle birlikte hektardaki birey sayıları, göğüs yüksekliği çap değerleri ve kapalılık dereceleri tespit edilmiştir. Ayrıca 2019 yılında ilk aralama müdahalesi yapılan ve bakım müdahalesi yapılmayan aynı yaş ve bonitetteki saf meşcerelerden örnek alanlar alınmış ve titrek kavak meşcerelerinin aktüel durumu yanında iki yıllık aralama müdahalelerinin etkisi incelenmiştir. Çalışma sonucunda Kayseri Erciyes dağının kuzey, güney ve batı bakılardaki eteklerinde toplam 3674.1 ha titrek kavak ormanının yer aldığı belirlenmiştir. Bu ormanlar genellikle saf meşcereler halinde ve 1750-2250 metrelerde yayılış göstermektedir. Meşcerelerin çoğunlukla %21-40 ve %41-60 eğim grubunda yer aldığı tespit edilmiştir. Meşcere gelişme çağlarına göre gençlik çağında hektardaki birey sayısının 100000-200000 adet arasında (3-4 yaşında, 0.5-1.5 m boy ve 2-8 mm çap) değiştiği belirlenmiştir. Sıklık çağında ortalama çapın 7.42 cm (2.8 cm-12.3cm) ve hektardaki birey sayısının 7500 adet olduğu ortaya koyulmuştur. 2019 yılı ilk aralama müdahaleleri sonrasında 2021 yılında yapılan ölçümlere göre ortalama boy artımının Erciyes için 1.0 m/yıl, Develi için 1.35 m/yıl olduğu, göğüs yüksekliği çap artımının ise Erciyes için 1.08 cm/yıl, Develi için 1.79 cm/yıl olduğu belirlenmiştir. Titrek kavak ormanlarının gelişim çağlarına bağlı olarak gerekli silvikültürel müdahalelere konu edilmesi ve böylelikle sürdürülebilirliğin sağlanması gerekmektedir.