Early Byzantien Period Stone Artifacts from Yozgat Province, the Çekerek, Kadışehri and Aydıncık Districts

Abstract

Yozgat ili ve ilçeleri günümüze kadar birçok dönemde iskân edilmiş ve bu uygarlıklardan günümüze çok sayıda kültürel miras öğesi ulaşmıştır. Kent ve çevresinde 2017 yılından itibaren Klasik, Roma ve Bizans Dönem’lerine ait eserleri belgelemek ve kentin arkeolojik zenginliklerini ortaya koymak amacıyla yüzey araştırmaları başlatılmıştır. 2018 ve 2019 yıllarında Çekerek, Kadışehri ve Aydıncık ilçelerinde arkeolojik yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Yüzey araştırması sırasında Çekerek İlçesinde Özükavak Beldesi, Kızlar Kayası, Elemin Mahallesi, Çandır Mahallesi’nde, Aydıncık İlçesinde, ilçe merkezi, Kösrelik Mahallesi, Tatlar Mevkii, Kazankaya Beldesi, Kadışehri İlçesinde, ilçe merkezi, Yoncalık Mahallesi’nde tespit edilen arkeolojik materyallerin envanter kayıtları yapılmıştır. Bu makalede, Çekerek, Kadışehri ve Aydıncık ilçelerinde tespit edilen Doğu Roma Dönemi mimari taş eserleri incelenmektedir. Makalede incelenen taş eserler işlevlerine göre gruplandırılmış ve dönemleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışmada 3 adet sütun kaidesi, 18 adet sütun ve sütun tamburuna ait parça, 3 adet sütun başlığı, 1 adet friz bloğu, 2 adet çörten, 1 adet templon payesi, 1 adet eşik taşı, 1adet lento bloğu, 1 adet postament/altlık, 15 adet mezar steli ve parçası, 5 adet vida ağırlık taşı, 2 adet mortarium, 2 adet öğütme/değirmen taşı, 1 adet altar masası (ökoristi)?, 3 adet dibek olmak üzere toplam 59 adet eserin detaylı belgelemesi yapılmıştır. Dönemsel değerlendirme yapıldığında Çekerek, Kadışehri ve Aydıncık ilçelerinde tespit edilen taş eserler MS 4.-6. yüzyıl aralığına tarihlendirilebilmiştir.
 Eserler mimari ve mimari işlevi olmayan taş eserler olarak ikiye ayrılmış ve kendi grupları altında incelenerek katalog oluşturulmuştur. Eserlerin tipolojik özellikleri dikkate alınarak analojik olarak genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Eserlerin bir bölümü, üzerlerinde herhangi bir bezeme içermemesinden dolayı tarihlendirilememiştir.