Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) Yerleşkesi’nin Boltwood Bulut Sensörü II (BWCS II) ile Bulutluluk Analizi

Abstract

Yer tabanlı astronomik gözlemlerde, gözlemevi ve yerleşkesindeki cihazların doğru çalışması ve verimli bir gözlem sonucu elde edilmesi için nem, rüzgâr, yağış, bulutluluk gibi meteorolojik olaylar büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle gözlemevinin kurulacağı yerleşkenin koşullarının meteorolojik olarak uygun olması gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında, 2011 yılında Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM, Erzurum) tarafından başlatılan ve kurulumu devam etmekte olan Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) yerleşkesinin bulutluluk özelliklerinin belirlenmesi sonrasında kontrolünün devam edilmesi amaçlanmıştır. DAG, faaliyete geçtiğinde 4m çapıyla Türkiye’nin en büyük optik ve ilk kızılötesi teleskobuna sahip olacaktır. DAG’ın bulutluluk durumunun incelenmesi için yerleşkede bulunan Boltwood Bulut Sensör II (BWCS II) meteorolojik cihazından alınan ölçümler kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Öncelikle BWCS II’den elde edilen verinin güvenilirliği için DAG yerleşkesinde bulunan ve Meteoroloji Bölge Müdürlüğü tarafından kalibre edilen Vaisala cihazı kullanılarak ölçümlerin doğruluğu kontrol edilmiştir. Vaisala cihazından alınan ölçümler ile yapılan karşılaştırmalar sonucunda BWCS II’nin sıcaklık, nem ve çiy noktası ölçümlerini doğru yaptığı tespit edilmiştir. Yerleşkenin 2019 ve 2020 yıllarına ait günlük, aylık, mevsimlik ve toplamda yıllık olarak bulutluluk durumu incelenmiştir. BWCS II veriden elde edilen sonuçlara bakıldığında yerleşkenin bulutluluk durumunun yıl içerisinde %58,2 oranında açık olduğu bulunmuştur. Bu değer, BWCS II’nin veri sıklığı ve veri kaybı da dikkate alındığında gözlemler için iyi bir sonuç olduğunu göstermiştir.