Dlaczego reżimy rodzą się i trwają? Białoruś a teoria Acemoglu i Robinsona

Abstract

Białoruski system polityczny jest obecnie klasyfikowany jako typowa autokracja. W 2024 r. mija 30 lat, odkąd do władzy doszedł Łukaszenko, który zbudował unikalny system ekonomiczny zwany „państwowym kapitalizmem”, pozostający w synergii z systemem politycznym tego kraju. W artykule odnosimy się do teorii Darona Acemoglu i Jamesa Robinsona i zastanawiamy się, jakie czynniki oraz które instytucje pozwoliły Łukaszence zdobyć władzę i ją utrzymać. Zauważyliśmy, że przypadek białoruski jest specyficzny i odstaje nieco od teorii Acemoglu i Robinsona, szczególnie w dwóch kwestiach – dojścia dyktatora do władzy oraz trwania całego systemu. Stawiamy hipotezę, że kluczowe znaczenie miały w pierwszym przypadku kultura i modele mentalne Białorusinów, w drugim zaś „zewnętrzny protektor” Białorusi – Rosja. Jako metody badawcze wykorzystaliśmy analizę historyczną i analizę wskaźników instytucjonalnego rozwoju.