COMPATIBILITY OF "THE PRINCIPLE OF NE BIS IN IDEM" WITH THE SANCTION SYSTEM SPECIFIED BY TAX PROCEDURE LAW NO. 213

Abstract

Türk vergi ceza hukuku hükümleri gözönüne alındığında 213 sayılı 
 Vergi Usul Kanunu’nun öngördüğü yaptırım sistemi, bazen bir kişinin 
 işlenen tek bir fiilden dolayı birden fazla yaptırımla karşı karşıya kalmasına 
 neden olmaktadır.
 Bu durum, 213 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemelerin aynı 
 fiilden dolayı iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı olarak 
 tanımlanabilecek ne bis in idem ilkesini ihlal edip etmediği sorusunu 
 gündeme getirmektedir.
 Bu çalışmanın amacı, 213 sayılı Kanun'un öngördüğü yaptırım 
 sisteminin ne bis in idem ilkesini ihlal edip etmediğini, Avrupa İnsan 
 Hakları Mahkemesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi 
 kararlarında benimsenen kriterler çerçevesinde değerlendirmektir.
 İlk bakışta 213 sayılı Kanun'un öngördüğü yaptırım sisteminin ne bis 
 in idem ilkesinin ihlali sonucunu doğurabilecek düzenlemeler içerdiği 
 düşünülebilir.
 Bununla birlikte, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, son kararlarında, 
 yaptırım uygulayan devletin, ne bis in idem ilkesini ihlal etmediği 
 sonucuna varmak için, birden fazla yargılamanın özde ve zaman içinde 
 yeterince yakın bağlantılı olduğunu ikna edici bir şekilde göstermesi 
 gerektiği görüşündedir.
 Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi’nin Avrupa İnsan Hakları 
 Mahkemesi’nin geliştirdiği bu kriterlerden E:2019/4, K:2021/78, 4/11/2021 
 sayılı kararında yararlandığını da belirtmek gerekir.
 Sonuçta, bu içtihatlar bağlamında değerlendirildiğinde, 213 sayılı 
 Kanun'da öngörülen yaptırım sisteminin, birden fazla yargılamanın içerik 
 ve zaman açısından yeterince yakından ilişkili olduğunun kabulü için 
 gerekli koşulları da sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.