Abstract

وجود سازندهای انحلال‌پذیر زمینه‌ساز شکل‌گیری اشکال کارستی است. یکی از مهم‌ترین این اشکال، فروچاله‌ها هستند. لایه‌های گچی سازند گچساران در دشت جابر و دشت مارون بستر شکل‌گیری فروچاله‌های گچی هستند و مناطق کارستی ارتفاعات پرآو و شاهو در استان کرمانشاه نیز در بستر لایه‌های کربناته شکل گرفته‌اند. مطالعات میدانی انجام‌شده مؤید این مسئله است که تفاوت‌های عمده‌ای در مورفومتری و سازوکار تشکیل فروچاله‌های گچی و آهکی وجود دارد؛ در این پژوهش سعی شده است تأثیر مکانیسم شکل‌گیری این فروچاله‌ها بر مورفومتری آنها بررسی و تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو پدیده مطالعه شود. در این بررسی با انجام مطالعات میدانی، پارامترهای ظاهری فروچاله‌ها ازجمله فرم کلی فروچاله‌ها، قطر، عمق، شیب دیواره، محیط و مساحت هر فروچاله برداشت شد؛ سپس با داده‌های موجود و براساس روش باسو[1] فروچاله‌های گچی در دستة فروچاله‌های کشیده و کاسه‌ای‌شکل و براساس روش سویچ[2] در دستة کاسه‌ای، چاله‌مانند و قیفی‌شکل قرار گرفت؛ این در حالی است که در مطالعه‌ای دیگر که دربارة فروچاله‌های آهکی انجام شده است، فروچاله‌های آهکی براساس روش باسو عمدتا در دستة فروچاله‌های بیضی‌شکل و کشیدهو تعدادی نیز در دستة فروچاله‌های کاسه‌ای و براساس روش سویچ نیز این فروچاله‌ها در دستة کاسه‌ای‌شکل قرار گرفتند. در ادامه با استفاده از روش آماری رگرسیون خطی چندمتغیره و تحلیل رگرسیون خطی چندگانة گام‌به‌گام[3]، رابطة بین این مؤلفه‌ها ارزیابی شد. از نتایج مهمی که در این مطالعه به دست آمده، ارتباط مستقیم بین مورفومتری اشکال و سازوکار تشکیل آنهاست. خاصیت پلاستیکی سازند گچساران، عامل قرارگیری این سازند در ناودیس‌هاست که سبب تنوع در موقعیت قرارگیری لایه‌های گچ نسبت به جریان‌های مؤثر آب می‌شود؛ همچنین میزان بسیار زیاد انحلال گچ نسبت به آهک باعث می‌شود فروچاله‌های گچی سازوکار مختلف شکل‌گیری و تنوع در فرم، حتی در یک منطقة مطالعاتی خاص داشته باشند و درنتیجه مدل‌سازی برای فروچاله‌های گچی را نسبت به فروچاله‌های آهکی پیچیده‌تر کند.[1]. A. Basso[2]. Cvijic[3]. Stepwise

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call

Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.