BİYOPOLİTİKADAN PSİKOPOLİTİKAYA SÖMÜRÜNÜN DÖNÜŞÜMÜ PROBLEMİ ÜZERİNE FELSEFİ BİR İNCELEME

Abstract

İnsanın bir yönüyle doğal bir yönüyle de siyasal, toplumsal bir canlı olduğu düşünebilir. Tarihsel süreçler boyunca iktidarlar, insanın siyasal ve doğal yönleri üzerinde denetimi ele geçirmek için belirli egemenlik sistemleri uygulamışlardır. Bu egemenlik kavramlarını içeren politika ise olumlu veya olumsuz yönlerden, iktidarın strateji, mekanizma ve farklı eylem tarzlarını kapsayan genel bir kavramdır. Biyopolitika, farklı sömürü biçimleriyle beden üzerinde egemenlik sistemi kurmaktadır. Biyopolitik açısından egemen iktidarından disiplin iktidarına geçerken politik araçlar değişse de değişmeyen dışsal baskı ve bireyin itaatkâr yönüdür. Biyoiktidarın disiplin ağı ve endüstri sömürüsü içerisinde bedenlerin denetiminin sağlandığı, hapishane, hastaneler nihayetinde panoptikonlar her yerdedir. Bu noktadaki soru; biyopolitikanın bedeni disipline etme çabası, neoliberalizmin beden dışındaki zihinleri belirli süreçlerle optimize etme problemini açıklama konusunda yeterli olabilir mi? Çağımızda, neoliberal rejim, biyopolitikanın yöntemleri dışında psikopolitikalar üzerinden incelikli yönlerden kendi kendini simüle eden bireyler yaratmaktadır. Neoliberalizm ile birlikte sömürülecek olan beden yerini ruha (psych) bırakmıştır. Sonsuz bir yapabilme ve hoşa gitme dönüşümü başlamaktadır. İrademize müdahale eden kendi dışımızda bir güç ya da zorla giydirilen belirli bir elbise yoktur, artık isteklerimizin çıplaklığı ile yüzleşmek zordur. Bu duygu politikası belirli bir yanılsamayı da beraberinde getirir. Çünkü, psikopolitika çağına doğru ilerlerken, dijital panoptikonun gözetimi duygu, tutku ve de zihinsel yani bütün içsel süreçleri ele geçirme tehlikesi vardır. Bu çalışmamızın amacı, neoliberalizm araçlarının biyopolitika ve psikopolitika sömürüleri açısından nasıl ön plana çıktıklarına değinmektir. Bununla birlikte psikopolitikalarla nasıl farklı sömürü tarzlarının ortaya çıktığı analiz edilmeye çalışılacaktır. Nihayetinde kendisini psikopolitikalar içerisinde konumlandıran öznenin dramı tartışılacaktır.