BWM ve CoCoSo Yöntemleri ile Kentlerin Ulaşım Performanslarının Karşılaştırmalı Analizi

Abstract

Kentsel ulaşım sisteminin performansının ölçülmesi, mevcut ulaşım sistemlerinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için çok kritik bir konudur. Bununla birlikte, bir toplu taşıma sistemi için performans analizi yapmak sürece ilişkin çok sayıda çelişkili kriter ve karmaşık durumların varlığı gözetildiğinde karar vericiler ve uygulayıcılar için kolay bir iş değildir. Öte yandan, mevcut literatürde toplu taşıma sistemini değerlendirmek için yaygın olarak kabul edilen belirlenmiş bir kriter seti bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu durum değerlendirme ve analiz süreçlerini çok daha zor bir hale getirmektedir. Bu çalışmada kentsel raylı ulaşım sistemlerinin performanslarını değerlendirmek üzere hibrit bir karar verme modeli önerilmektedir. Önerilen model, Best and Worst Method (BWM) ve Combined Compromise Solution (CoCoSo) tekniklerinin entegrasyonuna dayanmaktadır. BWM tekniği ile karar vericilerin öznel değerlendirmelerindeki en iyi ve en kötü tercihleri öne çıkarılarak kriter ağırlıkları belirlenmekte, CoCoSo tekniği ile karar alternatifleri performans düzeylerine göre sıralanmaktadır. Bu model, Avrupa’da metro hatlarına sahip 30 kentin raylı ulaşım performanslarını dokuz kriter ile değerlendirmek için uygulanmıştır. Çalışma sonucunda en yüksek performans düzeyine sahip olan ilk sıradaki kentin Saint Petersburg olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yapılan duyarlılık analizi sonucunda önerilen modelin güvenilir ve tutarlı sonuçlar sergilediği, bu tür performans değerlendirme süreçlerinde uygun bir karar desteği sağlayabileceği tespit edilmiştir.