Bilge Karasu’nun Göçmüş Kediler Bahçesi Adlı Öykü Kitabını Dil Sapmaları Işığında Okumak

Abstract

İnsanların duygularını, düşüncelerini, ait olduğu toplumdaki çağdaşlarına ve gelecek kuşaklara aktarmasını sağlayan dil, bununla kişisel ve toplumsal olma özelliğini bir arada bulundurmaktadır. Dilin en küçük öğesi olan sesten anlamlı mesaj bütünlüğü ifade eden cümleye kadar her unsuru; sosyal, siyasal ve kültürel yaşantısı hakkında bilgi veren kolektif bir belleğe işaret eder. Bu özellik; edebî metinlerde yeniliğin ve özgünlüğün temel alındığı üsluba dâhil olur. Dili değiştirme, bozma, dile yeni sözcükler ve sözcüklere yeni anlamlar katma, kullanım alanı daralmış ve/veya unutulmuş sözcükleri kullanma vb. şeklinde tanımlanabilecek dil sapmalarının; şair ve yazarların üslubuna ayırt edici bir özellik imkânı sağlamaktır. Türk Edebiyatında dil sapmasını en çok kullanan şairlerin İkinci Yeniciler olduğu, bununla birlikte aynı dönemde ortaya çıkan 1950 Kuşağı Öykücülerinin de sapmayı yoğun olarak kullandığı dikkati çeker. Bu bağlamda 1950 Kuşağı Öykücüleri arasında yer alan Bilge Karasu (1930-1995), öykülerinde dil sapmasına sıklıkla yer vererek kendine has bir üslup yakalamaya çalışmıştır. Nitekim Karasu’nun 1979’da yayımladığı ve masalsı ögelerin yer aldığı Göçmüş Kediler Bahçesi (GKB) adlı öykü kitabında hem kurgulama tekniği hem de kullandığı dil sapmalarıyla özgün bir anlatım tekniği gösterdiğinden söz edilebilir. Bu çalışmada söz konusu öykü kitabında yer alan sapmalar; sözcüksel, ses bilgisel (fonolojik), şekil bilgisel (morfolojik), yazımsal, anlamsal ve diyalektik sapmalar başlıkları çerçevesinde incelenmiştir.