Bilateral foreign trade balance and real exchange: The case of Turkey-Russia

Abstract

Çalışmada Türkiye’nin Rusya ile ikili ticaretinde reel döviz kuru ve gelir değişimlerinin etkisi kısa ve uzun dönem kapsamında araştırılmıştır. Türkiye’nin en fazla ticaret yaptığı ülkelerden biri olan Rusya, özellikle ara malı ve enerji ithalatında Türkiye’nin en önemli partnerlerinden biridir. Her ne kadar Almanya belli bir döneme kadar en güçlü ticari partnerlerden biri olsa da 2019 yılı itibariyle en çok ithalat yapılan ülke Rusya olmuştur. Bu bağlamda çalışmanın konusu Türkiye ve Rusya arasındaki ikili dış ticaret ilişkisini incelemek olup Marshall-Lerner Koşulu, J eğrisi ve S eğrisinin geçerliliğinin sınanmasıdır. Bu doğrultuda analiz, söz konusu iki ülkeye ait 2000:01–2019:08 dönemi aylık verileri ve Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif (ARDL) modele dayanan sınır testi yaklaşımı kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen bulgular, ikili ticaret dengesi reel kur esnekliğinin hem uzun hem de kısa dönemde pozitif olduğunu göstermektedir. Bu durum Marshall-Lerner koşulunun sağlandığını, J eğrisinin ise sadece uzun dönemde geçerli olduğunu ifade etmektedir. Ülke gelirlerini temsilen kullanılan sanayi üretim endeksleri ise hem kısa hem uzun dönemde istatistiki olarak anlamlı olup Türkiye için ikili ticaret dengesini sağlamada negatif etkiye sahip iken Rusya için pozitif etkiyi işaret etmektedir.