Basic Qur'anic Concepts for Religious Education in Dealing With Natural Disaster

Abstract

Afetler, tarih boyunca insanlığın öncelikli konularından biri olmuştur. Bu afetler, gerçekleşeceği yer, zaman ve şiddeti belirsiz, can ve mal kaybına neden olan olaylar olarak bilinir. İnsan hayatını derinden etkileyen afetleri anlama, izah etme ve karşılaşılan sorunları aşma gibi bir takım davranışlar, afetlerin ortaya çıkardığı sonuçlardır. Beklenmedik olaylarda ilmi, dini, sosyal, psikolojik açılardan olayların nedenleri ve sonuçlarıyla ilgili bir takım izahlar yapılmaya çalışılır. Bu anlamlandırma çabası içinde en etkili motivasyon dindir. Bu noktada din eğitimi, dinle ilgili değerlerin ve kavramların sağlıklı anlaşılması ve algılanmasında önemli fonksiyonlar icra etmektedir.
 Din, bireylerin yaşamları boyunca çeşitli alanlara ilişkin tutum ve davranışlarına yön veren temel değerleri belirler. İnsanlar yaşam mücadelesinde çoğu zaman dini inançlarına yönelmekte, onlardan manevi destek alarak yaşamlarını denetim altında tutabilmektedir. Çünkü dini inançlar, bireylerin bu çabalarına; kader, tevekkül, sabır ve dua gibi başa çıkma değerlerini sunma potansiyeline sahiptirler.
 İnsanın maruz kaldığı afetler, genellikle takdiri ilahi, kader ve tevekkül algısı üzerinden yanlış yorumlanmakta; sorunun insan sorumluluğu yönü göz ardı edilmektedir. Bu çalışma bireylerin maruz kaldıkları afet ve musibetler karşısında, bir teselli ve savunma refleksi olarak geliştirdiği yanlış algıları dine eğitimi açısından ele alıp, İslam’ın belirlediği değerleri ortaya koymayı hedeflemektedir. Afetler karşısında insan faktörü, insan iradesinin yetkinliği, tedbir, tevekkül, sabır ve duanın gereği vurgulanmış, bilimsel ve teknik ilerlemeler takip edilerek koruyucu önlemlerin alınmasına dikkat çekilmiştir. Çalışma söz konusu dini başa çıkmada etken olan kader, tevekkül, sabır ve dua anlayışını İslam’ın değer bütünlüğü içinde ele alıp betimsel analizlerle ortaya koymaktır.