ASSESSMENT OF THE DECORATION AND INCISION TECHNIQUES PRACTISED ON THE NEOLITHIC POTTERY FROM BAHÇELİEVLER SETTLEMENT

Abstract

Bu makaleyle, ilk olarak MÖ 7100/7000-6000 yılları arasında iskan edilmiş Bilecik Bahçelievler yerleşmesinde bulunan Fikirtepe Kültürü çanak çömleğinin genel hatlarını çizilmektedir. Sonrasında ise Bahçelievler çanak çömleği üzerine işlenen bezemeler hem tipolojik ve çeşitlilik hem de yapım tekniği ve çizgi nitelikleri ile anlamları ortaya konmaktadır. Bu aşamadan sonra özellikle değerlendirme başlığı altında çizgilerin teknik ve karakter analiziyle antropolojik ve sanatsal anlamları tartışılmaktadır. Ayrıca bu makaleyle, Fikirtepe Kültürü’ne ait bezeme adlandırmasındaki karmaşayı kısmen de olsa gidermek ve belirli bir standart tanımlama kazanmasına yardımcı olmak için Bahçelievler Neolitik yerleşmesinde bulunan çanak çömlek üzerine işlenen bezemelerin sınıflanarak, belirlenen motifler tek tek adlandırılmıştır. Bugünkü verilerimizle, Batı Anadolu’nun en eski çanak çömleğini barındıran Bahçelievler Yerleşmesi’nde az sayıdaki ilk çanak çömlek, bazı gelişkin özelikler göstermesine rağmen, hiç bezeme içermez. MÖ 6600-6500 arasına tarihlenen yerleşmenin 6. tabakasında ise çanak çömlek üzerinde bezeme işlenmeye başlamış ve sonrasında giderek yoğunlaşmıştır. Hem Bahçelievler’in erken tarihleri hem de bezeme çeşitliliğinin standart Fikirtepe yerleşmelerinden de fazla olduğu düşünüldüğünde, böylesine bir durum, Fikirtepe Kültürü’nün ya da Fikirtepe çanak çömlek özelliklerinin başlangıcı ve gelişimi ile ilgili Bahçelievler yerleşmesini bölgede anahtar bir yerleşme konumuna getirmektedir.